Cà chua có tên khoa học là Solanum lycopersicum, là loại thực phẩm vừa là rau, vừa là quả và hiện nay nó là loại thực phẩm rất phổ biến trên toàn cầu. Cà chua có rất nhiều loại, khác nhau về màu sắc như xanh, đỏ, tím, vàng; khác nhau về kiểu dáng như tròn, oval, có sọc, không sọc, kích thước lớn nhỏ. Cà chua không những có tác dụng tốt cho sức khỏe mà còn giúp giữ dáng, đẹp da.
1. Giá trị dinh dưỡng của cà chua
BSCK2.Huỳnh Tấn Vũ, Bệnh viện Đại học Y dược TP. Hồ Chí Minh (Cơ sở 3) cho biết: Cà chua rất giàu vitamin, khoáng chất và các loại dưỡng chất quan trọng bao gồm vitamin A, vitamin C, vitamin K, vitamin B6, folate và thiamin. Ngoài ra, chúng còn là nguồn thực phẩm giàu kali, mangan, magiê, can xi, phốt pho và đồng, chất xơ và protein.
Đặc biệt, trong thành phần cà chua còn có một số hợp chất hữu cơ như lycopene, quercetin, kaempferol, lutein, zeaxanthin, carotenoid và bioflavonoid, axit coumaric và axit chlorogenic, sắt … góp phần đặc biệt vào lợi ích sức khỏe tổng thể mà cà chua có thể mang lại cho sức khỏe – sắc đẹp con người.
Cà chua rất giàu chất dinh dưỡng và có nhiều lợi ích cho sức khỏe.
– Cà chua chứa tất cả 4 loại carotenoid chính: Alpha- và beta-carotene, lutein và lycopene. Đặc biệt, cà chua chứa một lượng lớn lycopene, được cho là có hoạt tính chống oxy hóa cao nhất trong tất cả các carotenoid.
– Cà chua chứa cả ba chất chống oxy hóa mạnh: Beta-carotene (có hoạt tính vitamin A trong cơ thể), vitamin E và vitamin C.
– Cà chua rất giàu kali, một loại khoáng chất mà hầu hết chúng ta không có đủ. Một cốc nước ép cà chua chứa 534 mg kali và 1/2 cốc nước sốt cà chua có 454 mg kali.
– Vỏ cà chua góp phần làm tăng nồng độ carotenoid có trong cà chua. Vỏ cà chua chứa hầu hết flavonol (một loại khác họ các chất phytochemical bao gồm quercetin và kaempferol).
2. Lợi ích của cà chua đối với sức khỏe con người
Theo BSCK2.Huỳnh Tấn Vũ, cà chua được chứng minh tốt cho sức khỏe con người, cụ thể:
– Giảm cholesterol: Cà chua không chứa cholesterol và là nguồn thực phẩm tốt cho chế độ ăn kiêng (không thêm cholesterol vào chế độ ăn). Một cốc cà chua cung cấp 9% chất xơ giúp giảm mức cholesterol cao. Cà chua cũng chứa niacin (vitamin B3), được sử dụng như một cách an toàn để giảm mức cholesterol.
– Hạ huyết áp và phòng ngừa bệnh tim mạch: Cà chua là nguồn cung cấp kali tốt đã được chứng minh là làm giảm huyết áp và giảm nguy cơ mắc bệnh tim. Vitamin B6 và folate có trong cà chua cần thiết cho cơ thể để chuyển hóa homocysteine thành các phân tử lành tính khác. Mức homocysteine cao có thể trực tiếp làm tổn thương thành mạch máu và có liên quan đến việc tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ.
– Chống nhiễm toan: Nhiễm toan là nguyên nhân chính gây mất canxi, mệt mỏi, đau đầu, mất ngủ, đau cơ, mụn trứng cá, chàm, xơ cứng động mạch, rối loạn chức năng tình dục, mất cân bằng hormone, trầm cảm và thoái hóa. Cơ thể chúng ta được thiết kế để duy trì sự cân bằng kiềm ở độ pH 7,365. Bằng cách bổ sung nhiều khoáng chất có tính kiềm vào chế độ ăn uống – canxi, magie, kali và natri – giúp cơ thể duy trì cân bằng kiềm một cách tự nhiên. Cà chua là nguồn tuyệt vời của canxi, magie và kali và có thể hỗ trợ ngăn ngừa nhiễm toan.
– Tăng cường miễn dịch: Tiêu thụ cà chua giúp tránh cảm cúm và cảm lạnh, đặc biệt là đối với nam giới. Những căn bệnh phổ biến này được cho là bắt nguồn từ sự thiếu hụt carotenoid, bao gồm lượng lycopene và beta carotene thấp trong cơ thể. Uống nước ép cà chua giúp xây dựng hệ thống phòng thủ chống lại cảm lạnh và cúm.
– Chống nắng: Người ta đã chứng minh rằng lycopene trong cà chua có tác dụng như một loại kem chống nắng tự nhiên và bảo vệ chống lại tia UV.
– Tăng cường xương: Một khẩu phần cà chua cung cấp 18% giá trị vitamin K hàng ngày, giúp tăng cường sức khỏe của xương. Vitamin K kích hoạt Osteocalcin, loại protein không phải collagen chính trong xương. Osteocalcin khoáng hóa các phân tử canxi bên trong xương.
Nước ép cà chua cũng được mọi người ưa chuộng.
– Điều trị giãn mạch: Vitamin C có tác dụng làm giãn mạch máu một cách hiệu quả trong các trường hợp xơ vữa động mạch, suy tim sung huyết, cholesterol cao, đau thắt ngực và huyết áp cao. Việc bổ sung vitamin C giúp cải thiện sự giãn nở mạch máu.
– Cải thiện thị giác: Đục thủy tinh thể là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra các vấn đề về thị giác. Giảm mức độ vitamin C trong thủy tinh thể của mắt người dẫn đến tăng số lượng bệnh đục thủy tinh thể. Việc tăng lượng vitamin C trong cà chua làm tăng lượng máu cung cấp đến vùng thị giác của cơ thể và giúp chữa chứng rối loạn mắt này.
– Phòng ngừa ung thư: Việc tiêu thụ nhiều rau và trái cây tươi có mối liên hệ với việc giảm thiểu nguy cơ mắc các loại ung thư khác nhau. Việc tiêu thụ vitamin C tăng lên có liên quan đến việc giảm khả năng mắc bệnh ung thư phổi, miệng, dây thanh âm, họng, đại tràng-trực tràng, dạ dày và thực quản. Các loại trái cây như cà chua, cam, lựu rất giàu vitamin C.
– Cải thiện tâm trạng: Vitamin C có trong cà chua đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất chất dẫn truyền thần kinh norepinephrine. Nếu vitamin C ít hơn chúng có thể ảnh hưởng đến tâm trạng của một người và rất quan trọng đối với hoạt động bình thường của não.
– Làm lành vết thương: Vitamin C có trong cà chua sẽ tạo điều kiện cho sự phát triển của các mô liên kết, giúp trong quá trình chữa lành vết thương của cơ thể.…
Cà chua có thể dùng nguyên trái, cắt lát ăn sống trực tiếp, chế biến các món xà lách trộn, chiên, xào, nướng, hầm, nấu canh, nấu xúp, làm xốt, dùng với cơm, bánh mì, mì sợi hay nui đều thích hợp và thơm ngon. Ngoài ra, nước ép cà chua cũng được mọi người ưa chuộng.
