1. Vì sao người bệnh đái tháo đường nên ăn nhiều chất xơ?
Chất xơ là chất dinh dưỡng rất cần thiết đối với sức khỏe, giúp hỗ trợ tiêu hóa, kiểm soát cholesterol, duy trì ổn định lượng đường trong máu, nhất là với người bệnh đái tháo đường.
Chất xơ là một loại carbohydrate nhưng không giống như đường và tinh bột, cơ thể không dễ tiêu hóa nó. Chất xơ không hòa tan giúp đường tiêu hóa hoạt động trơn tru còn chất xơ hòa tan giúp giảm cholesterol, cải thiện kiểm soát đường huyết.
Theo ThS.BS. Nguyễn Thu Yên, chuyên khoa Nội tiết – Đái tháo đường, chế độ ăn giảm lượng tinh bột (carbohydrate) luôn cần được chú ý trong điều trị bệnh đái tháo đường để tránh nguy cơ tăng đường huyết sau bữa ăn. Chất xơ cũng là thực phẩm cung cấp chất bột nhưng lượng không nhiều và đây là một loại tinh bột đặc biệt không làm tăng lượng đường trong máu.
Do đó các chuyên gia khuyến nghị, những người mắc bệnh đái tháo đường nên được cung cấp đủ chất xơ để giúp kiểm soát lượng đường trong máu. Hơn nữa, chất xơ còn có tác dụng hỗ trợ làm giảm lượng cholesterol xấu, rất tốt cho hệ tim mạch của người bệnh.
Chất xơ giúp kiểm soát lượng đường trong máu.
2. Loại chất xơ nào có lợi nhất cho bệnh đái tháo đường?
Ở những người mắc bệnh đái tháo đường, ăn chất xơ, đặc biệt là chất xơ hòa tan có thể làm chậm quá trình hấp thụ đường và giúp cải thiện lượng đường trong máu. Khi chất xơ hòa tan di chuyển qua ruột, nó trộn với nước và tạo thành một chất giống như gel, ngăn cản sự hấp thụ chất dinh dưỡng đa lượng. Điều này làm chậm quá trình tiêu hóa, giúp kiểm soát lượng đường đi vào máu.
Chất xơ hòa tan còn giúp giảm khả năng kháng insulin. Kháng insulin là khi cơ thể không còn phản ứng hiệu quả với insulin của chính nó và nếu tình trạng này kéo dài có thể dẫn đến bệnh đái tháo đường type 2.
Trong các loại chất xơ hòa tan thì beta-glucan là loại chất xơ được nghiên cứu chứng minh rất có lợi cho người bệnh đái tháo đường. Beta-glucan là một loại chất xơ hòa tan thường được tìm thấy trong thành tế bào của nấm, vi khuẩn, nấm men và một số thực vật. Nó cũng là một polysaccharide, một loại carbohydrate chuỗi dài và là loại carb có nhiều nhất trong thực phẩm.
Beta-glucan giúp ngăn chặn sự hấp thụ cholesterol từ thực phẩm, giúp giảm mức cholesterol trong máu. Beta-glucan cũng đã được nghiên cứu về vai trò của nó trong việc kiểm soát lượng đường trong máu và huyết áp ở những người mắc bệnh đái tháo đường, tăng huyết áp.
Nguồn thực phẩm giàu chất xơ beta-glucan bao gồm các loại ngũ cốc như: yến mạch, lúa mì, lúa mạch; nấm…
3. Món ăn giàu chất xơ phù hợp với người bệnh đái tháo đường
Món ăn từ yến mạch
Yến mạch là loại ngũ cốc nguyên hạt lành mạnh rất dễ ăn, nó chứa nhiều protein và chất béo hơn hầu hết các loại ngũ cốc khác và là nguồn cung cấp beta-glucan dồi dào.
Yến mạch cũng là thực phẩm có lợi cho tim, giúp làm giảm cholesterol. Do biến chứng của đái tháo đường tác động lên tim mạch nên ăn yến mạch là lựa chọn tuyệt vời để kiểm soát bệnh đái tháo đường và hỗ trợ ngăn ngừa biến chứng. Nhờ hàm lượng chất xơ cao, chỉ số GI thấp nên yến mạch có tác dụng điều chỉnh lượng đường trong máu.
Người bệnh đái tháo đường nên chọn loại yến mạch cắt thép, đây là dạng hạt yến mạch ít được chế biến nhất, nó chứa lượng chất xơ hòa tan cao hơn các loại khác, giúp điều chỉnh lượng đường trong máu tốt hơn và được chế biến tối thiểu để làm chậm quá trình tiêu hóa. Nên tránh các loại bột yến mạch đóng gói sẵn hoặc bột yến mạch ăn liền có thêm đường dễ gây tăng lượng đường trong máu.
Yến mạch rất giàu chất xơ beta-glucan.
Các món từ nấm
Nấm cũng là nguồn cung cấp beta-glucan phong phú và còn chứa các chất dinh dưỡng thực vật có lợi cho sức khỏe. Nấm có thể chế biến linh hoạt thành nhiều món ăn ngon. Ăn nấm thường xuyên không chỉ hỗ trợ kiểm soát đường huyết mà còn giúp tăng cường miễn dịch cho người bệnh đái tháo đường.
Bánh mì nguyên cám
Bánh mì nguyên cám rất giàu beta-glucan tự nhiên. Nó không chỉ có thành phần là lúa mì nguyên hạt mà còn được làm từ lúa mạch đen, yến mạch…
Bánh mì nguyên cám vẫn giữ lại được lớp vỏ cám và mầm của hạt lúa mì nên rất giàu chất xơ, vi chất dinh dưỡng và chất chống oxy hóa. Trong 100g bột mì nguyên cám chỉ chứa 340 calo và khoảng 4% đường, chứa carbohydrate tốt, không làm tăng đột biến đường trong máu nên phù hợp cho người bệnh đái tháo đường.
