1. Công dụng của hoa thiên lý
Trong Đông y, hoa thiên lý được biết đến với các tên gọi như dạ hương hoa, dạ lan hương.
Hoa thiên lý có vị ngọt, nhạt, tính bình, có tác dụng thanh can, làm sáng mắt, trừ màng mắt, bài độc, sinh cơ, khu phong trừ thấp, xúc tiến sự tuần hoàn của khí huyết.
Hoa thiên lý có công năng khu phong giải biểu. Trong thực tế lâm sàng có thể sử dụng hoa thiên lý để điều trị cảm mạo phong hàn, giúp làm giảm nhẹ các triệu chứng như đau đầu, chóng mặt, đau nhức cơ thể chảy nước mũi…
Đối với những người phụ nữ có khí huyết lưu thông kém, hoa thiên lý cũng giúp điều hòa khí huyết, cải thiện tình trạng này một cách hiệu quả, đặc biệt thích hợp với những người thể trạng có nội nhiệt, thường xuyên nóng trong.
Bên cạnh đó, hoa thiên lý còn có tác dụng an thần, giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ; hỗ trợ giảm cân nhờ chứa nhiều chất xơ mà lại chứa ít calo; hỗ trợ điều trị rôm sảy, mụn nhọt ở trẻ em vào mùa hè; chống viêm, kháng khuẩn, làm lành vết thương, hỗ trợ điều trị bệnh trĩ.
Hoa thiên lý với hàm lượng kẽm cao còn giúp đẩy chì ra khỏi tinh dịch, từ đó hỗ trợ ngăn ngừa vô sinh nam ở những người tiếp xúc nhiều với chì.
Hoa thiên lý có tác dụng làm giảm nhẹ triệu chứng đau đầu, chóng mặt…
2. Cách chế biến hoa thiên lý
2.1 Hoa thiên lý xào
Cách chế biến: Phi thơm tỏi, cho hoa thiên lý vào xào nhanh với một chút muối, gia vị đến khi hoa chuyển màu. Hoa thiên lý cũng có thể xào chung với một số loại thực phẩm khác như thịt bò, thịt lợn ba chỉ, nấm, tôm…
Tác dụng: Đây là những món xào từ hoa thiên lý đơn giản, khá phổ biến và được nhiều người ưa thích. Những món xào này có vị thanh sẽ giữ lại trọn vẹn hương thơm, vị ngọt tự nhiên cùng giá trị dinh dưỡng của hoa thiên lý.
2.2 Canh trứng hoa thiên lý
Cách chế biến: Đánh tan trứng, nấu thành canh trứng, rồi cho hoa thiên lý đã rửa sạch vào, đun sôi lại, nêm chút muối và gia vị cho vừa miệng.
Tác dụng: Canh trứng hoa thiên lý cũng là món đơn giản, dễ nấu, món ăn có vị thanh ngọt, thơm dịu, ăn vào nhẹ bụng, rất thích hợp làm món canh giải nhiệt ngày hè.
2.3 Canh hoa thiên lý nấu thịt nạc
Cách chế biến: Thịt nạc thái mỏng hoặc băm nhỏ, nấu canh đến khi gần chín thì cho hoa vào. Đun sôi lại, nêm thêm gia vị rồi tắt bếp.
Tác dụng: Hương thơm của hoa thiên lý kết hợp với hương vị của thịt nạc sẽ tạo nên món ăn thơm ngon, vị nhẹ nhàng, ngọt thanh lại không ngán, là món canh bổ dưỡng thích hợp trong những ngày nắng nóng.
2.4 Mì hoa thiên lý
Cách chế biến: Nấu mì như bình thường, trước khi tắt bếp rắc thêm một ít hoa thiên lý vào, đun sôi lại rồi thưởng thức.
Tác dụng: Cách chế biến này giúp hoa thiên lý giữ được màu xanh cùng mùi hương thoang thoảng. Tô mì nhờ có hoa thiên lý sẽ bắt mắt, thơm nhẹ, ngon miệng hơn.
Cháo hoa thiên lý rất thích hợp dùng trong mùa hè – thu để giảm tình trạng nóng trong, mất nước.
2.5 Trứng chiên hoa thiên lý
Cách chế biến: Trứng đánh đều, rán trên chảo dầu, rắc hoa thiên lý lên mặt, chiên lật hai mặt đến khi trứng và hoa chín.
Tác dụng: Món trứng chiên hoa thiên lý là món ăn kết hợp được vị béo ngậy của trứng, hương thơm dịu của hoa, hương vị độc đáo hết sức ngon miệng lại vô cùng bổ dưỡng.
2.6 Cháo hoa thiên lý
Cách chế biến: Dùng gạo trắng nấu cháo như bình thường, đến khi cháo gần chín thì thêm hoa thiên lý đã rửa sạch vào (có thể để nguyên hoa hoặc xay nhỏ tùy vào mục đích sử dung), đun thêm vài phút là được.
Tác dụng: Cháo hoa thiên lý giúp hương hoa dậy lên, hòa quyện cùng mùi cháo, khiến nước cháo thơm nhẹ, thanh mát, đặc biệt thích hợp vào mùa hè – thu, khi cơ thể dễ bị nóng trong, mất nước.
3. Một số lưu ý khi sử dụng hoa thiên lý
– Hoa thiên lý có tính mát, tác dụng thanh nhiệt, thích hợp với người có nội nhiệt, hay nóng trong. Tuy nhiên, người tỳ vị yếu, thể trạng hư hàn, hay lạnh bụng, tiêu hóa kém nên thận trọng khi dùng, vì dễ gây lạnh bụng và kích thích đường ruột nếu ăn quá nhiều.
– Không nên kết hợp hoa thiên lý với các thực phẩm có tính lạnh khác, để tránh làm tăng hàn khí trong cơ thể. Khi chế biến, không nên nấu quá kỹ vì sẽ làm mất hương vị và giảm giá trị dinh dưỡng.
– Phụ nữ có thai cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi sử dụng hoa thiên lý, tốt nhất nên hỏi ý kiến thầy thuốc để đảm bảo an toàn.
