Theo Đông y, quả quất có vị chua ngọt, tính ấm, vào hai kinh Tỳ và Vị. Có tác dụng kiện tỳ, khoan hung hóa đàm (xúc tiến chức năng tiêu hóa, chống đầy tức); dùng chữa các chứng ho do phong hàn, vùng thượng vị đầy tức, đau dạ dày, bụng chướng nổi hòn cục, buồn nôn, chán ăn, phụ nữ sau khi sinh bị đau bụng hoặc sa dạ con…
– Lá quất: Có vị cay đắng, tính lạnh, vào các kinh Can, Tỳ và Phế. Có tác dụng thư can (điều hòa, cải thiện chức năng gan), khai vị khí (kích thích tiêu hóa), thông phế khí, chống nôn, nấc, tiêu hạch, …
– Hạt quất: Có vị chua cay, tính bình, vào hai kinh Can và Phế. Dùng chữa một số chứng bệnh mắt, viêm họng, tinh hoàn sưng to sa xuống dưới, hạch và tràng nhạc mọc ở cổ, …
– Rễ quất: Có vị chua cay, tính ấm. Có tác dụng tỉnh tỳ hành khí và tán kết, dùng chữa đau dạ dày, nôn ra thức ăn, nấc, nghẹn, mụn nhọt và tràng nhạc.
Sách Bản thảo cương mục của Lý Thời Trân viết: Trái quất có tác dụng chữa hung cách đầy tức, chống khát, giải chất độc của rượu, chống say rượu, trừ mùi hôi. Một kết quả nghiên cứu gần đây cho thấy, tác dụng xúc tiến tiêu hóa của mứt quất mạnh hơn cả vị thuốc sa nhân.
Quả quất dùng chữa các chứng ho do phong hàn, vùng thượng vị đầy tức, đau dạ dày…
Bài thuốc chữa bệnh của cây quất
1. Chữa cảm mạo, ho khan: Quất 5 trái, gừng tươi 3 lát, đường đỏ 15g; sắc nước uống.
2. Chữa đầy bụng, ấm ách khó tiêu.
Quất 300g, rửa sạch, để khô ráo ngâm với 600ml rượu trắng (trên 40 độ), lượng quả nhiều hơn thì thêm rượu theo tỷ lệ; ngâm khoảng 2 tuần là có thể dùng được.
Ngày uống 2 lần, mỗi lần 15-20ml, uống trước bữa ăn.
3. Giúp giảm đau dạ dày, ho khan, ngứa cổ:
Quả quất 500g thái lát, cùng với đường kính trắng 500g trộn đều, cho vào lọ nắp kín, ngâm 2 tuần.
Mỗi ngày dùng 25g nước cốt hòa với nước ấm, chia nhiều lần uống, liên tục vài ngày.
4. Giảm đau họng, đau răng, khô miệng, giải rượu:
Quả quất 500g, thái thành lát, phơi khô, cùng với 250g chè xanh cho vào một cái lọ nắp kín, để trong 1 tháng. Hàng ngày dùng 50ml nước cốt hòa với nước ấm, chia 2 lần uống trong ngày.
Rễ cây quất hỗ trợ điều trị viêm loét dạ dày tá tràng
5. Chữa đại tiện khó, ngực bụng đầy chướng:
Quả quất 100g sắc nước uống trong ngày.
6. Hỗ trợ điều trị viêm loét dạ dày- tá tràng:
Rễ cây quất 30g (rửa sạch thái thành từng đoạn ngắn), dạ dày lợn 150g (thái miếng); hai thứ cho vào nồi, thêm nước (hoặc nửa nước nửa rượu) hầm chín, thêm gia vị cho hợp khẩu vị, ăn cả cái lẫn nước.
7. Chữa tiểu rắt:
Rễ quất 30g, đường phèn 15g; sắc nước uống thay trà, uống trong ngày.
8. Chữa âm nang sưng đau:
Rễ quất 60g, chỉ xác (có thể thay bằng vỏ quả chanh hoặc vỏ quít) 15g, hạt thìa là 30g; sắc với nước, thêm chút rượu vào uống ngày 3 lần.
9. Chữa phụ nữ sa tử cung:
Rễ quất 90g, hoàng tinh sống 30g, rễ cây thìa là 60g, dạ dày lợn 1 cái; hầm với nửa nước nửa rượu, chia 2 phần ăn trong ngày.
