1. Tổng quan bệnh do chấy rận

Chấy rận được chia thành 3 loại bao gồm chấy, rận và rận mu ký sinh trên da người gây bệnh chủ yếu ở da đầu, tóc, da và lông vùng mu,…

Bệnh thường không nguy hiểm đến toàn thân hay tính mạng người bệnh, tuy nhiên gây khó chịu, ngứa ngáy, ảnh hưởng đến cuộc sống, sinh hoạt của người bệnh.

Bệnh dễ lây nhiễm cho người khác. Bệnh do chấy rận gây ra tình trạng nhiễm trùng và viêm da (đỏ, ngứa, sưng). Chẩn đoán bệnh thường dựa vào các yếu tố dịch tễ, triệu chứng lâm sàng và tìm thấy chấy rận bằng thăm khám thông thường hoặc soi dưới sự hỗ trợ của kính lúp và kính hiển vi. Có nhiều phương pháp điều trị chấy rận như loại bỏ chấy rận bằng tay, lược chải hoặc biện pháp dùng thuốc.

Bệnh do chấy rận chia thành 3 loại bao gồm:

• Chấy: Sống ở trên da đầu của người.
• Rận: Chủ yếu sống ở trên quần áo, trên giường, môi trường sống chật chội, bị ô nhiễm.
• Rận mu: Thường thấy trên da và lông ở vùng mu, đôi khi ở vùng lông ngực, lông mày hoặc lông mi. Rận mu chủ yếu lây truyền qua đường tình dục.

2. Nguyên nhân gây bệnh do chấy rận

Chấy rận hút máu người và có thể tìm thấy trên đầu, cơ thể và vùng mu của con người. Rận cái tạo ra một chất dính giúp gắn chặt từng quả trứng vào gốc sợi lông và tóc. Trứng nở trong 6 đến 9 ngày.

Bạn có thể bị chấy rận khi tiếp xúc với chấy hoặc trứng chấy. Nguyên nhận gây bệnh chấy rận tùy thuộc vào đặc tính của từng loài khác nhau:

Chấy da đầu

Chấy da đầu không có cánh, chúng to cỡ khoảng từ 1,5 đến 3 cm, có màu da hoặc xám và có thể quan sát bằng mắt thường được. Chấy da đầu có miệng gồm 6 đôi móc để bám chắc vào tóc và 1 mũi nhọn để chích và hút máu ở trên đầu của người bệnh.

Rận cơ thể

Môi trường sống mất vệ sinh có thể tạo cơ hội cho rận sinh sôi. Rận cơ thể có hình thái giống với chấy da đầu. Chúng có màu từ nâu đến trắng xám, có sáu chân và có kích thước bằng hạt vừng. Rận cơ thể có thể quan sát được bằng mắt thường.

Rận mu

Rận mu có đầu nhỏ hơn thân, có 6 chân và mỗi chân đều có móng vuốt. Nhờ đặc điểm này mà chúng có thể ngoạm chắc trên lông người. Rận mu còn được gọi là rận cua vì hình thù giống con cua.

Rận mu rất dễ lây truyền, lây qua quá trình quan hệ tình dục, tiếp xúc với chăn màn chiếu gối, quần áo, nội thất không được bọc, và bồn cầu vệ sinh đã có rận mu.

3. Triệu chứng bệnh do chấy rận

Triệu chứng chấy da đầu

• Nhìn thấy trứng chấy bám chặt gần chân tóc, phần tóc sau tai, gáy
• Ngứa dữ dội hoặc nhột nhẹ: Chấy bò trên da đầu
• Có cảm giác có ký sinh trùng di chuyển trên đầu
• Đau
• Vết loét trên da đầu, cổ và vai: Do tự gãi hoặc do chấy cắn

Triệu chứng rận cơ thể

• Nhìn thấy trứng rận và rận bò trên quần áo và vật dụng cá nhân
• Có cảm giác có ký sinh trùng di chuyển trên da, lông,…
• Ngứa dữ dội
• Đau
• Nhột nhẹ
• Vết loét trên da do gãi
• Vết cắn nhỏ trên da

Triệu chứng rận mu

• Ngứa ở lông mu (hoặc ở nơi có lông, tóc)
• Xuất hiện các nốt mẩn đỏ, chấm đỏ
• Tổn thương vùng da, dẫn đến viêm loét da, viêm nang lông, mụn, mủ…
• Bệnh nhân bị rận mu có thể có bị sốt nhẹ, đau mỏi cơ bắp hoặc nổi hạch cổ
• Rận mu gây ảnh hưởng tới các sinh hoạt cá nhân, gây khó chịu, làm giảm ham muốn tình dục, ảnh hưởng tới hạnh phúc gia đình.

4. Điều trị bệnh do chấy rận

Đối với chấy da đầu. Sử dụng thuốc diệt trứng chấy hoặc dầu gội trị chấy kết hợp với các phương pháp: Cắt ngắn tóc để tiện chăm sóc hơn. Tìm hiểu nguồn lây chấy, không tiếp xúc trực tiếp hay dùng chung đồ với người đó tới khi cả 2 hết bệnh.

Đối với rận cơ thể. Nhiễm rận cần được điều trị bằng cách cải thiện vệ sinh cá nhân của người bị nhiễm, bao gồm đảm bảo thay quần áo sạch thường xuyên. Quần áo, khăn trải giường và khăn tắm mà người bị nhiễm khuẩn sử dụng phải được giặt bằng nước nóng, sấy khô và bọc kín trong túi nhựa trong 2 tuần.

Đối với rận mu. Sử dụng các sản phẩm không kê đơn để điều trị rận mu như thuốc bôi 1% permethrin (Nix) hoặc pyrethrin, rửa sạch sau 10 phút. Ngoài ra, người bệnh cũng cần kết hợp thuốc và thay đổi lối sống để quá trình điều trị hiệu quả hơn. Vệ sinh kỹ khu vực nhiễm khuẩn. Mặc đồ lót và quần áo sạch sẽ, khô ráo. Không quan hệ tình dục đến khi hết bệnh.

5. Phòng ngừa bệnh do chấy rận

• Tuyệt đối không quan hệ tình dục trong thời gian điều trị rận mu.
• Đồ dùng cá nhân phải được vệ sinh sạch sẽ: chăn, màn, quần áo nên giặt ở nước ấm 60 độ C rồi sấy khô.
• Khám các bệnh lây truyền qua đường tình dục để tránh lây lan cho bạn tình.
• Vệ sinh cá nhân, đồ dùng và các nơi có chứa nguồn bệnh thường xuyên là cách tốt nhất để phòng ngừa lây nhiễm chấy rận.
• Khi đã bị chấy rận cần kiểm tra và tránh lây nhiễm cho thành viên trong gia đình, tránh xa các nơi đông người và sinh hoạt chung cho tới khi hết bệnh.
• Không chia sẻ đồ dùng cá nhân như mũ, khăn quàng cổ, áo khoác, lược, bàn chải, phụ kiện tóc và tai nghe.
• Đối với phụ nữ mang thai, việc sử dụng thuốc phải theo chỉ định của bác sĩ.
• Khi mắc bệnh rận mu cần đến các trung tâm y tế để bác sĩ theo dõi và điều trị.
• Quan hệ tình dục an toàn và lành mạnh để tránh lây nhiễm bệnh.
• Không nên mặc chung quần áo, không dùng chung chăn, chiếu và khăn tắm.
• Vệ sinh cơ thể, đặc biệt là vệ sinh vùng kín sạch sẽ, giữ vùng kín luôn khô thoáng.