Mặc dù thông tin về tương tác thuốc ngày càng được phổ biến, nhưng vẫn còn nhiều hiểu lầm và ngộ nhận về vấn đề này dẫn đến việc sử dụng thuốc không hiệu quả, thậm chí gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng.
Dưới đây là những hiểu lầm phổ biến về tương tác thuốc và cách để tránh những sai sót trong việc sử dụng thuốc:
1. Tương tác thuốc chỉ xảy ra khi sử dụng thuốc kê đơn
Nhiều người cho rằng chỉ các loại thuốc kê đơn mới có thể tương tác với nhau và thuốc không kê đơn (OTC) sẽ không có nguy cơ tương tác. Tuy nhiên, thuốc không kê đơn và thậm chí các thực phẩm chức năng, thảo dược cũng có thể gây ra tương tác nguy hiểm khi dùng cùng với thuốc kê đơn.
Ví dụ: Nước ép bưởi có thể làm tăng nồng độ thuốc statin (thuốc hạ cholesterol) trong máu, gây ra nguy cơ tác dụng phụ nghiêm trọng như tổn thương cơ. Hoặc các loại thực phẩm chức năng như nhân sâm có thể tương tác với thuốc chống đông máu, làm tăng nguy cơ chảy máu.
Cách phòng tránh: Cần thông báo với bác sĩ về tất cả các loại thuốc đang dùng, kể cả thuốc kê đơn. thực phẩm chức năng và thảo dược.
Tương tác thuốc có thể làm tăng hoặc giảm tác dụng của một hoặc cả hai loại thuốc.
2. Tương tác thuốc luôn có tác hại xấu
Nhiều người cho rằng tất cả các tương tác thuốc đều gây hại cho sức khỏe. Thực tế, không phải tất cả các tương tác thuốc đều có hại.
Tương tác thuốc có lợi là khi một loại thuốc có thể giúp một loại thuốc khác hấp thụ tốt hơn hoặc làm chậm quá trình đào thải, giúp tăng nồng độ thuốc trong máu và hiệu quả điều trị. Ví dụ, thuốc chống đông máu khi kết hợp với thuốc aspirin có thể làm giảm nguy cơ huyết khối ở những người mắc bệnh tim mạch.
Tuy nhiên tương tác thuốc có lợi cần được sử dụng thận trọng và chỉ dưới sự hướng dẫn của bác sĩ hoặc dược sĩ. Không nên tự ý phối hợp thuốc, vì có thể gây ra các tác dụng không mong muốn. Việc sử dụng đúng loại thuốc, đúng liều lượng và đúng thời điểm là rất quan trọng để đạt được hiệu quả điều trị tốt nhất.
3. Chỉ cần tránh thuốc tương tác với nhau là đủ
Một số người tin rằng chỉ cần tránh những thuốc có thể tương tác với nhau là đủ để đảm bảo an toàn khi sử dụng thuốc. Tuy nhiên, điều này chưa đủ vì các yếu tố khác như tình trạng sức khỏe, chế độ ăn uống và thói quen sinh hoạt cũng có thể ảnh hưởng.
Ví dụ: Việc sử dụng thuốc chống đông máu như warfarin cần phải theo dõi rất chặt chẽ vì các thực phẩm giàu vitamin K (như rau xanh) có thể làm giảm hiệu quả của thuốc. Hay một số thuốc chống trầm cảm có thể tương tác với rượu và làm tăng nguy cơ tác dụng phụ nghiêm trọng.
Cách phòng tránh là người bệnh cần tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh, tránh thói quen xấu như uống rượu hay hút thuốc khi đang sử dụng thuốc. Bác sĩ cũng cần điều chỉnh thuốc dựa trên các yếu tố cá nhân để giảm thiểu nguy cơ tương tác.
Những hiểu lầm về tương tác thuốc có thể dẫn đến các quyết định sai lầm trong việc sử dụng thuốc, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người bệnh. Để đảm bảo an toàn khi dùng thuốc, người bệnh cần hiểu rõ về các loại thuốc mình sử dụng, tuân thủ chỉ định của bác sĩ và luôn thông báo đầy đủ về các thuốc, thực phẩm chức năng hay thảo dược mà mình đang dùng. Sự chủ động trong việc tìm hiểu và tuân thủ các quy tắc an toàn sẽ giúp tránh được những rủi ro liên quan đến tương tác thuốc và đảm bảo hiệu quả điều trị lâu dài.
