Gan thực hiện hơn 500 chức năng thiết yếu, bao gồm giải độc, xử lý chất dinh dưỡng và sản xuất mật để tiêu hóa. Bệnh gan ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn cầu và ngày càng gia tăng. Khi bệnh gan phát triển, các triệu chứng ban đầu thường rất khó phát hiện và bị nhầm với các tình trạng khác hoặc có thể bị bỏ qua. Điều này có thể làm chậm quá trình chẩn đoán các tình trạng như viêm gan, bệnh gan nhiễm mỡ hoặc xơ gan. Chẩn đoán sớm có thể giúp cứu sống người bệnh.

Triệu chứng cảnh báo bệnh gan

Dưới đây là 7 triệu chứng ban đầu của tổn thương gan không nên bỏ qua:

1. Mệt mỏi và suy nhược dai dẳng triệu chứng ban đầu của bệnh gan

Cảm thấy mệt mỏi mọi lúc là dấu hiệu cần lưu ý. Mệt mỏi mạn tính là một trong những dấu hiệu sớm nhất và phổ biến nhất của rối loạn chức năng gan. Gan có chức năng chuyển đổi chất dinh dưỡng thành năng lượng. Khi gan bị suy yếu, quá trình sản xuất năng lượng bị gián đoạn, khiến cơ thể cảm thấy kiệt sức mặc dù ngủ đủ giấc. Nhiều người cho rằng đó là do căng thẳng hoặc làm việc quá sức, nhưng tình trạng mệt mỏi dai dẳng cần phải đi khám.

Mệt mỏi mạn tính là một trong những dấu hiệu sớm nhất và phổ biến nhất của rối loạn chức năng gan.

2. Đau, sưng bụng

Đau bụng là một trong những dấu hiệu sớm nhất của bệnh gan. Bất kỳ cảm giác khó chịu hoặc đầy hơi nào ở vùng bụng trên bên phải, vị trí của gan, có thể báo hiệu tình trạng viêm hoặc gan to. Trong một số trường hợp, cổ trướng – tình trạng tích tụ chất lỏng có thể gây sưng đáng kể. Mọi người có xu hướng nhầm lẫn điều này với chứng khó tiêu, đầy hơi hoặc ăn quá nhiều.

3. Vàng da và/hoặc mắt

Vàng da và mắt là dấu hiệu quan trọng cảnh báo bệnh về gan. Tình trạng này là do sự tích tụ bilirubin khi gan không thể xử lý hiệu quả. Vàng da nhẹ thường bị nhầm với tình trạng rám nắng hoặc thiếu ánh sáng. Ngay cả tình trạng vàng da nhẹ, đặc biệt nếu đi kèm với các triệu chứng khác, cần được đi khám để đánh giá chức năng gan và ngăn ngừa gan tổn thương thêm.

Vàng da và mắt là dấu hiệu quan trọng cảnh báo bệnh về gan.

4. Ngứa da

Ngứa dai dẳng không rõ nguyên nhân, đặc biệt là ở tay, chân hoặc toàn bộ cơ thể, có thể chỉ ra các vấn đề về gan. Nguyên nhân là do gan không thể loại bỏ muối mật, khiến chúng tích tụ dưới da và gây kích ứng. Mọi người thường nghĩ rằng tình trạng ngứa này liên quan đến dị ứng, bệnh chàm hoặc da khô. Nếu các biện pháp không kê đơn không làm giảm ngứa, thì đó là dấu hiệu của một vấn đề tiềm ẩn về gan cần xem xét.

5. Nước tiểu sẫm màu

Những thay đổi trong nước tiểu cũng cảnh báo chức năng gan bị suy yếu. Nước tiểu có màu sẫm, hổ phách hoặc nâu, ngay cả khi đủ nước, có thể chỉ ra lượng bilirubin dư thừa đang được bài tiết qua thận. Mọi người cho rằng đó chỉ là tình trạng mất nước. Nếu bạn gặp phải triệu chứng này, cùng với các dấu hiệu khác như vàng da, hãy tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức.

6. Giảm cân

Giảm cân đột ngột, không chủ ý có thể xảy ra khi gan đang phải ‘gồng lên’ để chuyển hóa chất dinh dưỡng. Điều này có thể dẫn đến giảm cảm giác thèm ăn hoặc rối loạn tiêu hóa. Trong khi một số người có thể coi việc giảm cân là một thay đổi tích cực, nhưng nếu không giải thích được và diễn ra nhanh chóng cần phải lưu ý.

7. Thay đổi màu sắc phân

Phân màu nhạt là dấu hiệu quan trọng của tổn thương gan. Phân màu đất sét hoặc xám có thể là kết quả của việc giảm sản xuất mật hoặc tắc ống mật, cả hai đều liên quan đến chức năng gan. Phân sẫm màu hoặc có màu hắc ín bất thường có thể chỉ ra chảy máu trong hoặc các vấn đề liên quan đến gan.

Làm thế nào để có gan khỏe mạnh?

Nếu bạn béo phì hoặc thậm chí hơi thừa cân, bạn có nguy cơ bị gan nhiễm mỡ có thể dẫn đến bệnh gan nhiễm mỡ liên quan đến rối loạn chuyển hóa (MASLD) – một trong những dạng bệnh gan phát triển nhanh nhất. Giảm cân có thể đóng vai trò quan trọng trong việc giúp giảm mỡ gan.

Tránh các bữa ăn nhiều calo, chất béo bão hòa, carbohydrate tinh chế (như bánh mì trắng, gạo trắng, mì ống thông thường) và đường. Không ăn động vật có vỏ sống hoặc nấu chưa chín. Để có chế độ ăn uống điều chỉnh tốt, hãy ăn chất xơ có thể lấy từ trái cây tươi, rau, bánh mì nguyên hạt, gạo và ngũ cốc.

Ngoài ra, hãy ăn thịt (nhưng hạn chế lượng thịt đỏ), sữa (sữa ít béo và một lượng nhỏ pho mát) và chất béo (chất béo “tốt” là chất béo không bão hòa đơn và không bão hòa đa như dầu thực vật, các loại hạt, hạt giống và cá). Giữ đủ nước là điều cần thiết, vì vậy hãy uống nhiều nước.

3. Tập thể dục thường xuyên để thúc đẩy sức khỏe gan: Khi bạn tập thể dục thường xuyên, sẽ giúp đốt cháy triglyceride để lấy nhiên liệu và cũng có thể làm giảm mỡ gan.

Chất độc có thể gây tổn thương tế bào gan. Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với chất độc từ các sản phẩm làm sạch và bình xịt, thuốc trừ sâu, hóa chất và chất phụ gia. Khi bạn sử dụng bình xịt, hãy đảm bảo phòng được thông gió và đeo khẩu trang; không hút thuốc.

Đồ uống có cồn có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe. Chúng có thể làm hỏng hoặc phá hủy các tế bào gan và làm sẹo gan. Do đó, chỉ nên uống rượu ở mức độ vừa phải hoặc bỏ hẳn.

Quan hệ tình dục không an toàn hoặc quan hệ tình dục với nhiều bạn tình làm tăng nguy cơ mắc viêm gan B và viêm gan C.

Sử dụng xà phòng và nước rửa tay ngay sau khi đi vệ sinh, trước khi chế biến hoặc ăn thức ăn…

Khi dùng thuốc không đúng cách như uống quá nhiều, uống sai loại hoặc trộn thuốc sẽ ảnh hưởng tới gan. Theo đó, chỉ nên sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, và không uống thuốc cùng với rượu…

Tiêm vaccine phòng ngừa viêm gan B, C…