Từng được xem là món giải khát thời thượng, trà sữa giờ đây đang dấy lên nhiều lo ngại về sức khỏe. Với thành phần chứa nhiều đường, chất béo công nghiệp và phụ gia, loại thức uống này đang âm thầm gây ra những tác động tiêu cực đến cơ thể, đặc biệt là ở giới trẻ – đối tượng tiêu thụ thường xuyên nhất. Vậy, uống trà sữa có thực sự “nguy hiểm” như lời cảnh báo?

Trà sữa – con đường ngắn đến béo phì và tiểu đường

Trà sữa du nhập vào Việt Nam hơn một thập kỷ trước và nhanh chóng tạo thành làn sóng phổ biến trong giới trẻ. Không khó để bắt gặp những hàng dài người xếp hàng trước các thương hiệu nổi tiếng, hay những buổi trò chuyện rôm rả bên ly trà sữa thơm béo. Tuy nhiên, ít ai biết rằng phía sau món đồ uống tưởng chừng vô hại này là những hiểm họa tiềm ẩn đối với sức khỏe mà nhiều người chưa ý thức đầy đủ.

Một ly trà sữa thông thường có thể chứa từ 50 đến 70g đường – tương đương 10–14 muỗng cà phê đường. Đây là mức vượt xa khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), vốn chỉ đề xuất mỗi người trưởng thành nên tiêu thụ không quá 25g đường mỗi ngày.

Lượng đường cao không chỉ làm tăng nguy cơ béo phì, mà còn kéo theo hàng loạt vấn đề khác như rối loạn mỡ máu, kháng insulin, tiểu đường type 2 và tăng huyết áp. Nhiều nghiên cứu y học đã chỉ ra rằng việc tiêu thụ thức uống ngọt thường xuyên có liên hệ trực tiếp với các bệnh chuyển hóa và tim mạch.

Tổn hại hệ tiêu hóa vì trân châu trong trà sữa

Trân châu – “linh hồn” của ly trà sữa – thực chất là tinh bột sắn. Trong quá trình chế biến, loại nguyên liệu này không còn giữ được chất xơ, lại khó tiêu, dễ gây táo bón, đầy hơi, và rối loạn tiêu hóa nếu dùng thường xuyên.

Một trường hợp được ghi nhận tại Trung Quốc cho thấy, một bé gái 14 tuổi bị tắc ruột sau khi uống quá nhiều trà sữa, do hàng trăm viên trân châu không tiêu hóa được tích tụ trong dạ dày. Thậm chí tại Đài Loan, một nam thanh niên 20 tuổi phải nhập viện do phát hiện hơn 300 viên sỏi thận – nghi ngờ có liên quan đến việc uống trà sữa thay nước lọc trong thời gian dài.

Ẩn họa từ chất béo công nghiệp và hương liệu

Một yếu tố khác thường bị bỏ qua là kem béo thực vật – thành phần giúp trà sữa có vị thơm béo đặc trưng. Loại kem này chứa nhiều axit béo chuyển hóa (trans fat), một chất bị cảnh báo có thể gây tăng cholesterol xấu, làm tổn thương mạch máu, gan và thận, đồng thời làm tăng nguy cơ gan nhiễm mỡ không do rượu.

Thêm vào đó, nhiều topping, hương liệu và màu nhân tạo không rõ nguồn gốc cũng được sử dụng phổ biến trong các loại trà sữa giá rẻ. Những hóa chất này, nếu không được kiểm soát nghiêm ngặt, có thể gây ngộ độc thực phẩm, ảnh hưởng lâu dài đến gan, thận và hệ miễn dịch.

Trà sữa và sức khỏe tâm thần – mối liên hệ bất ngờ

Một nghiên cứu được thực hiện trên hơn 5.300 sinh viên đại học ở Bắc Kinh đã phát hiện ra rằng việc tiêu thụ trà sữa thường xuyên (từ hai ly mỗi tuần trở lên) có liên quan đến nguy cơ nghiện vị ngọt, dẫn đến lo âu, trầm cảm và thậm chí có ý định tự tử ở một số trường hợp.

Các nhà khoa học lý giải rằng, việc hấp thu quá nhiều đường có thể làm thay đổi hóa học não bộ, gây ảnh hưởng đến dopamine – chất dẫn truyền thần kinh liên quan đến khoái cảm và động lực. Điều này lý giải tại sao trà sữa có thể gây “nghiện” giống như đường và caffeine.

Caffeine, mất ngủ và sâu răng

Trà sữa chứa caffeine từ trà đen hoặc trà xanh. Khi uống vào buổi tối, đặc biệt kết hợp với lượng đường cao, caffeine có thể gây mất ngủ, khó ngủ và mệt mỏi ban ngày. Ngoài ra, độ ngọt của trà sữa cũng là nguyên nhân gây sâu răng, viêm nướu nếu không súc miệng hoặc đánh răng sau khi uống.

Chất độc từ bao bì và trân châu kém chất lượng

Một báo cáo của San Francisco Chronicle (Mỹ) năm 2024 cho thấy một số loại trà sữa bán trong cốc nhựa có chứa bisphenol A (BPA) – một hợp chất được cho là gây rối loạn nội tiết, tăng nguy cơ vô sinh, ung thư vú và tuyến tiền liệt.

Ngoài ra, tinh bột sắn dùng làm trân châu nếu chứa phthalates như DEHP – chất dẻo bị cấm tại nhiều quốc gia – có thể ảnh hưởng đến gan, thận và làm gián đoạn nội tiết tố.

Có thể uống trà sữa an toàn không?

Không phải ai cũng cần cắt hoàn toàn trà sữa khỏi thực đơn. Tuy nhiên, các chuyên gia khuyến nghị nên:

• Giới hạn tần suất uống: 1–2 lần mỗi tháng là hợp lý.
• Giảm lượng đường: chọn mức 30%–50%, hoặc không đường nếu có thể.
• Chọn topping lành mạnh: hạn chế trân châu, đặc biệt là jelly và kem cheese.
• Thay thế kem béo bằng sữa thật hoặc sữa hạt.
• Chọn thương hiệu rõ nguồn gốc, tránh hàng trôi nổi giá rẻ.
• Súc miệng và uống nước sau khi dùng để bảo vệ răng miệng và tránh sỏi thận.

Trà sữa không phải là “kẻ thù” của sức khỏe nếu bạn biết cách kiểm soát. Tuy nhiên, trong bối cảnh nhiều người trẻ đang tiêu thụ trà sữa thay nước lọc, bỏ bữa để uống trà sữa, thì đây chính là “cái bẫy ngọt” cần được cảnh báo rộng rãi. Đã đến lúc, mỗi người cần tỉnh táo hơn trong việc lựa chọn thực phẩm và đồ uống – bởi không phải món gì ngọt cũng tốt cho bạn.