1. Húng chanh – rau gia vị làm thuốc
Húng chanh là một loại rau gia vị quen thuộc trong bữa ăn của người Việt Nam. Cây này còn có tên gọi khác là rau tần. Húng chanh vị chua the, thơm hăng, tính ấm vào phế, công dụng giải cảm, tiêm đờm, khử độc và các chứng bệnh cảm cúm, viêm phế quản, cảm lạnh.
– Hỗ trợ hen suyễn: Lấy 12g lá húng chanh, 10g lá tía tô, rửa sạch, sắc uống chia 02 lần sáng chiều, trong 7-10 ngày. Khi uống nên kiêng ăn đồ chiên xào, thức uống lạnh, hải sản sẽ giảm bớt triệu chứng ho, khò khè.
– Chữa ho cho trẻ: Dùng 5g húng chanh kết hợp với 5g lá hẹ, một thìa mật ong. Cả 3 thứ đem hấp chín rồi ăn.
– Bị rết, bọ cạp cắn, ong đốt: Dùng một nắm lá húng chanh rửa sạch, thái nhỏ hoặc nhai kỹ, cho thêm ít muối vào rồi đắp lên vết thương, không dùng cho vết thương đã nhiễm trùng, chỉ dùng trong trường hợp bệnh nhẹ.
2. Mùi tàu
Mùi tàu còn gọi là ngò gai, ngò tàu, vị the, tính ấm, mùi thơm hắc, khử thấp nhiệt, kiện tì vị, kích thích tiêu hoá.
– Khi bị đầy hơi, ăn không tiêu: Dùng 50 g rau mùi tàu cắt dài 4 cm, kết hợp với gừng tươi đập dập. Cho 2 thứ vào siêu đất, đổ chừng 400 ml nước sắc lại còn 200 ml. Chia làm 2 lần uống cách nhau 3 giờ. Uống trong 5-7 ngày.
– Sốt nhẹ, mệt mỏi, chán ăn: Mùi tàu 30g, thịt bò tươi 50g, vài lát gừng tươi. Tất cả thái nhỏ, nấu chín với 600 ml nước. Ăn nóng, khi ăn thêm ít tiêu bột, trùm chăn kín người cho ra mồ hôi.
Mùi tàu.
3. Rau răm
Rau răm còn gọi là thuỷ liễu, hương lục. Cây có vị cay, tính ấm không độc, dùng để trị đau bụng lạnh, chữa rắn cắn, chàm ghẻ, mụn trĩ, kích thích tiêu hoá, kém ăn. Dùng tươi, rửa sạch để ráo nước.
– Để trị chứng tiêu hoá kém: Mỗi ngày dùng từ 15 đến 20g thân và lá rau răm tươi, rửa sạch, giã nát hoặc xay nhuyễn, vắt lấy nước cốt uống.
– Trị say nắng: Rau răm 10g, gừng 30g, đinh lăng 16g, mạch môn 10g. Tất cả đem sao vàng, sắc với 600 ml nước cô lại 300 ml. Uống hết trong ngày, chia làm 2 lần.
Rau răm.
4. Thì là
Thì là (hay thìa là) còn gọi là thời la, đông phong. Đây là một vị thuốc rất thông dụng trong Đông y. Hạt thì là vị cay, tính ấm, bổ thận, kiện tì, tiêu trướng, trị đau bụng và đau răng.
– Người bị tiểu rắt (tiểu són): Lấy một nắm thì là tẩm với nước muối, sao vàng, tán thành bột. Khi dùng, lấy bánh dày quết với bột thì là ăn. Ăn ngày 02 lần, trong 5-7 ngày, thích hợp với những người bị tiểu nhiều hay bị đau buốt.
5. Tía tô
Tía tô còn gọi là tử tô, xích tô, bạch tô. Toàn cây dùng làm thuốc chữa bệnh. Lá tía tô vị cay, tính ấm, làm ra mồ hôi, tiêu đờm. Quả tác dụng khử đờm, hen suyễn, tê thấp. Hạt chữa táo bón, mộng tinh.
– Trị chứng cảm cúm không ra mồ hôi, ho nặng: Nấu cháo gạo, cho 10g lá tía tô vào, ăn nóng, đắp chăn kín cho ra mồ hôi, bệnh sẽ khỏi. Hoặc dùng từ 15 đến 20g lá tía tô tươi, giã nát, đun sôi với nước để uống.
– Dị ứng, nổi mẩn đỏ khi ăn hải sản: Dùng một nắm lá tía tô giã hay xay lấy nước uống, bã xát vào chỗ mẩn ngứa. Hoặc có thể kết hợp với sinh khương 8g, gừng tươi 8g, cam thảo 4g đun với 600 ml, cô lại còn 200 ml. Uống lúc nóng, chia thành 3 lần trong ngày.
– Chữa táo bón: Dùng 15g hạt tía tô, 15g hạt hẹ giã nhỏ, trộn với nhau chế thêm 200ml nước, lọc lấy nước cốt để nấu cháo ăn rất tốt, trị chứng táo bón lâu ngày ở các cụ già yếu.
Hạt tía tô.
6. Rau má
Rau má là loại dược thảo có tính hàn (lạnh), tân (cay), khổ (đắng) có tác dụng dưỡng âm, thanh nhiệt, nhuận gan, giải độc… Uống nước rau má xay hoặc sinh tố rau má giúp đẹp da, thanh nhiệt cơ thể.
Ngoài ra, nước sắc lá rau má có tác dụng hạ huyết áp, là thuốc bổ dưỡng để có sức khỏe tốt (tăng trí nhớ, thị lực).
Thuốc đắp từ lá cũng được dùng để điều trị những chỗ đau xương khớp, hạ sốt do say nắng.
Rau má.
7. Rau hẹ
Đông y gọi rau hẹ, lá hẹ là cửu thái. Rau hẹ trồng bốn mùa, dùng làm gia vị trong một số món ăn như sủi cảo, rán trứng, làm rau ăn có tác dụng tiêu thực, người mắc chứng trào ngược… Lá hẹ vị cay chua chát, tính ấm, không độc, có tác dụng bổ dương, cố tinh, trừ nhiệt lỵ.
– Bài thuốc trị chứng nhiệt lỵ: Lá hẹ tươi 20g, lá mơ tam thể 15g, trứng gà 1 quả quấy đều cho một tí muối chưng lên, ăn ngày 2 lần, ăn liên tục 5 ngày.
– Bài thuốc bổ thận tráng dương, tăng cường khả năng tình dục: Bầu dục lợn 2 quả, lá hẹ tươi 100g băm nhỏ rán chín ăn vào buổi tối trước khi ăn cơm, uống với 1 ly rượu 20ml (rượu có tác dụng dẫn thuốc) để bổ thận tráng dương. Ngày dùng một lần liên tục 7-10 ngày.
