1. Nguyên nhân gây tăng sắc tố
Tăng sắc tố là tình trạng mảng da trông sẫm màu hơn tông màu da tự nhiên. Hiện tượng này xảy ra khi da sản xuất quá nhiều sắc tố melanin nâu. Tăng sắc tố có thể thành từng mảng nhỏ, bao phủ các khu vực rộng lớn hoặc ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể.
Mặc dù tăng sắc tố thường không có hại nhưng có thể là triệu chứng của một tình trạng bệnh lý khác. Do đó việc tìm nguyên nhân và điều trị sớm là điều rất quan trọng.
Có nhiều loại tăng sắc tố, những loại phổ biến là nám, vết đen và tăng sắc tố sau viêm.
Tăng sắc tố là tình trạng mảng da trông sẫm màu hơn tông màu da tự nhiên.
Một số yếu tố làm thay đổi quá trình sản xuất melanin trong cơ thể:
– Thuốc có thể gây tăng sắc tố. Ngoài ra, một số loại thuốc hóa trị có thể gây tăng sắc tố do tác dụng phụ.
– Mang thai làm thay đổi nồng độ hormone và có thể ảnh hưởng đến việc sản xuất melanin ở một số phụ nữ.
– Bệnh Addison có thể gây tăng sắc tố rõ ràng nhất là ở những vùng tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, chẳng hạn như mặt, cổ và bàn tay cũng như những vùng tiếp xúc với ma sát, chẳng hạn như khuỷu tay và đầu gối.
– Tăng sắc tố là kết quả trực tiếp của việc tăng mức độ hormone trong cơ thể dẫn đến tăng tổng hợp melanin.
– Tiếp xúc với ánh nắng quá nhiều cũng có thể gây ra sự gia tăng melanin.
2. Điều trị tăng sắc tố
2.1. Thuốc bôi kê đơn
Các thuốc này có thể điều trị một số trường hợp tăng sắc tố. Thuốc này thường chứa hydroquinone, có tác dụng làm sáng da.
Tuy nhiên, sử dụng hydroquinone tại chỗ kéo dài (không ngừng sử dụng) có thể gây sạm da. Vì vậy, tốt nhất chỉ nên sử dụng hydroquinone tại chỗ khi được chỉ định của bác sĩ chuyên khoa và phải theo dõi chặt chẽ quá trình điều trị bằng hydroquinone.
Ngoài ra, có thể sử dụng retinoid tại chỗ để làm mờ các đốm đen trên da. Cần lưu ý, cả hai loại thuốc này đều có thể mất vài tháng để làm sáng các vùng da bị thâm.
Bôi kem chống nắng giúp giảm tăng sắc tố da do ánh nắng mặt trời.
2.2. Thuốc không kê đơn
Điều trị tăng sắc tố càng sớm thì các sắc tố ở da càng dễ dàng mờ đi. Sắc tố ở các đốm nâu có thể di chuyển sâu hơn vào da theo thời gian.
Có thể lựa chọn các sản phẩm không kê đơn điều trị tăng sắc tố: Axit azelaic và glycolic, vitamin C.
Các sản phẩm bôi ngoài da có chứa các thành phần như vitamin C, rễ cam thảo và axit kojic giúp làm giảm tình trạng tăng sắc tố bằng cách ức chế tyrosinase, một loại enzyme chịu trách nhiệm hình thành melanin làm sạm da.
2.3. Kem chống nắng
Kem chống nắng là lựa chọn quan trọng nhất trong việc cải thiện hầu hết các nguyên nhân gây tăng sắc tố.
Nên lựa chọn kem chống nắng phổ rộng có chỉ số chống nắng (SPF) từ 30 trở lên mỗi ngày. Tia UV khiến sắc tố phát triển nhanh và làm cho các đốm đen sẫm màu hơn. Nên thoa kem chống nắng hàng ngày trên các vùng da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và thoa ngay cả trong những ngày không có nắng.
Ngoài ra, nên tránh ra ngoài trời trong khoảng thời gian từ 10 giờ sáng đến 2 giờ chiều, khi ánh nắng mặt trời mạnh nhất. Đồng thời nên đội mũ rộng vành để bảo vệ đầu, mặt, tai và cổ.
Sử dụng kem chống nắng hàng ngày. Thoa lại sau mỗi 2 giờ nếu ra ngoài nắng, hoặc thoa thường xuyên hơn nếu đổ mồ hôi hoặc bơi lội.
Lưu ý, nếu các biện pháp điều trị tại chỗ không hiệu quả, có thể dùng các phương pháp mạnh hơn để giảm tình trạng tăng sắc tố. Tùy thuộc vào nguyên nhân gây tăng sắc tố, có thể sử dụng: Lột da bằng hóa chất, mài da vi điểm hoặc phương pháp tái tạo bề mặt da bằng laser.
3. Phòng ngừa tăng sắc tố như thế nào?
Không phải lúc nào cũng có thể ngăn ngừa tăng sắc tố. Tuy nhiên, có thể tự bảo vệ bằng cách:
– Sử dụng kem chống nắng có chỉ số SPF ít nhất là 30.
– Đội mũ hoặc mặc quần áo cản ánh nắng.
– Tránh ánh nắng mặt trời vào thời điểm nắng mạnh nhất trong ngày, thường là từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều.
– Tránh một số loại thuốc cũng có thể giúp ngăn ngừa tăng sắc tố.
