Tỷ lệ nuôi con bằng sữa mẹ còn thấp
Nuôi con bằng sữa mẹ có ý nghĩa hết sức quan trọng trong việc tăng cường sức khỏe của bà mẹ và trẻ em, đồng thời thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, tại Việt Nam, cải thiện nuôi con bằng sữa mẹ có thể cứu 2.011 trẻ em mỗi năm, góp phần quan trọng vào việc giảm tỷ lệ tử vong trẻ em dưới 5 tuổi.
Tuy nhiên, hiện nay ở nước ta tỷ lệ nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu vẫn còn thấp. Thống kê năm 2020 cho thấy, trung bình cả nước chỉ có 45,4% số trẻ được bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu, trong đó ở khu vực thành thị tỷ lệ này là 55,7%, nông thôn là 40,3% và nông thôn miền núi là 42,7%.
Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ sơ sinh.
Nuôi con bằng sữa mẹ là một trong những cách hiệu quả để cải thiện dinh dưỡng, giảm bệnh tật và tử vong cho trẻ. Để thực hiện được điều này, cần tuyên truyền sâu rộng trong các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là các bà mẹ, về lợi ích của nuôi con bằng sữa mẹ, làm thế nào để cho trẻ bú đúng cách, cách duy trì nguồn sữa sau khi các bà mẹ trở lại làm việc…
Tập huấn tăng cường kiến thức nuôi con bằng sữa mẹ
Thái Bình là một trong những tỉnh được đánh giá cao trong công tác dinh dưỡng, trong đó có nuôi con bằng sữa mẹ. Theo báo cáo kết quả cân, đo trẻ em dưới 5 tuổi tại Thái Bình, so với năm 2022, trong tổng số 127.811 trẻ, có 8,2 % số trẻ suy dinh dưỡng cân nặng, giảm 0,2 %; số trẻ suy dinh dưỡng chiều cao chiếm 9,8%, giảm 0,4%; số trẻ thừa cân, béo phì chiếm 0,6 % giảm 0,1%.
Lớp tập huấn Kiến thức nuôi con bằng sữa mẹ cho các bà mẹ đang nuôi con nhỏ dưới 2 tuổi.
Để nâng cao kiến thức về nuôi con bằng sữa mẹ, Viện Dinh dưỡng Quốc gia đã phối hợp với Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Thái Bình tổ chức các lớp tập huấn Kiến thức nuôi con bằng sữa mẹ cho các bà mẹ đang nuôi con nhỏ dưới 2 tuổi.
Đến tham gia lớp tập huấn từ rất sớm, chị Lương Thị Kim Ngân (20 tuổi, Thụy Trường, Thái Thụy, Thái Bình) chia sẻ: “Em sinh con được 6 tháng. Trước đây em chỉ tìm hiểu trên mạng về cách nuôi con nhỏ nhưng kiến thức không rõ ràng và nhiều điều khó hiểu. Được các bác sĩ giới thiệu về lớp tập huấn này nên em đến để biết thêm những kiến thức về nuôi con bằng sữa mẹ, cách cho con bú đúng cách, cách làm thế nào để có nhiều sữa…”.
Cùng suy nghĩ đó, chị Nguyễn Thị Mến (33 tuổi, Thụy Trường, Thái Thụy, Thái Bình) cho biết, mặc dù đã sinh con thứ 3 nhưng chị vẫn đến Trạm y tế xã để học hỏi cách nuôi con bằng sữa mẹ, vì “có nhiều kiến thức mới em chưa biết khi sinh hai bé lớn. Qua buổi tập huấn, tôi biết cách cho trẻ bú đúng, làm thế nào để trẻ không bị trớ sau khi bú mẹ, làm thế nào biết trẻ đã bú đủ…”.
Chị Phạm Thị Dung, 26 tuổi đang mang thai ở tuần thứ 37 cũng đến dự lớp tập huấn để học cách chăm con và cho con bú mẹ đúng cách, mặc dù “tham khảo trên mạng và qua người thân nhưng kiến thức về nuôi con không cụ thể lắm… Tại buổi tập huấn, các bác sĩ hướng dẫn rất cụ thể, dễ hiểu và trả lời hết các thắc mắc của chúng em”.
Chị Nguyễn Thị Mến
Y sĩ Vũ Văn An (Trạm trưởng trạm y tế xã Thụy Trường, huyện Thái Thụy, Thái Bình) cho hay: “Hiện nay toàn xã có 500 trẻ dưới 5 tuổi và trên 100 trẻ dưới 1 tuổi. Trong đó, số trẻ bị suy dinh dưỡng về cân nặng có chiếm khoảng 8,9%, số trẻ suy dinh dưỡng về chiều cao chiếm trên 12%. Tỷ lệ nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu khá cao. Song, khó khăn là sau 6 tháng, khi hết thời kỳ thai sản, các bà mẹ bắt đầu đi làm, thậm chí đi làm xa, nên thường phải nhờ ông bà chăm sóc trẻ, chỉ buổi tối trẻ mới được bú sữa mẹ. Tuy nhiên, chúng tôi cũng đã hướng dẫn các bà mẹ vắt sữa để trữ lạnh cho trẻ uống lúc không có điều kiện cho trẻ bú mẹ trực tiếp”.
Không chỉ mở các lớp tập huấn, trạm y tế xã Thụy Trường còn tổ chức chăm sóc hậu sản cho các bà mẹ sau sinh. Tất cả các bà mẹ sau sinh 4-5 ngày đều được nữ hộ sinh hoặc cán bộ y tế thôn bản đến tận nơi để hướng dẫn cách chăm sóc trẻ. Nữ hộ sinh Nguyễn Thị Hiên (Trạm y tế xã Thụy Trường) cho hay, tất cả các bà mẹ sau sinh 4 ngày đều được chúng tôi chăm sóc hậu sản, cách vệ sinh cuống rốn, tư vấn cho bà mẹ làm sao để có đủ sữa, tư vấn lợi ích của nuôi con bằng sữa mẹ, tư vấn cho các bà mẹ về kế hoạch hóa gia đình…
Chị Bùi Thị Ngọc Huyền, 22 tuổi (Thụy Trường, Thái Thụy, Thái Bình), chia sẻ: “Em mới sinh lần đầu nên cái gì cũng chưa biết. Dù đã tham khảo trên mạng, từ người thân… nhưng khi sinh bé vẫn nhiều bỡ ngỡ. Em không biết cách cho con bú thế nào, lúc nào cũng lo con bị sặc sữa, không bú đủ… Lúc đầu em còn vắt sữa ra cho bé bú ban đêm, nhưng được các bác ở trạm y tế xã xuống tận nơi hướng dẫn nên bây giờ em không phải vắt sữa ra cho bé bú bằng bình nữa mà cho bé bú trực tiếp. Con ăn tốt, ngủ ngoan nên trộm vía tăng cân đều và không vất vả khi chăm bé…”.
Cần tăng cường hơn nữa truyền thông về dinh dưỡng cho các bà mẹ
Đánh giá về hiệu quả truyền thông từ các buổi tập huấn này, BS. Lại Văn Hạ (Trưởng khoa Dinh dưỡng và an toàn thực phẩm-Trung tâm kiểm soát dịch bệnh tỉnh Thái Bình) cho hay, những hoạt động truyền thông trực tiếp này rất cần thiết bởi đây là thông tin thiết thực, đạt hiệu quả cao với các bà mẹ.
Qua các buổi tập huấn, các bà mẹ được trao đổi thông tin hai chiều về những vấn đề còn khúc mắc trong việc chăm sóc trẻ, nuôi con bằng sữa mẹ, từ đó các bà mẹ có thể thay đổi nhận thức, hành vi và có cách chăm sóc trẻ đúng nhất.
Do đó, cần tăng cường truyền thông sâu, rộng hơn nữa để những kiến thức về nuôi con bằng sữa mẹ, thực hành dinh dưỡng tốt cho trẻ đến được với các bà mẹ nuôi con nhỏ.
