Ngứa mắt thường có nguyên nhân do dị ứng. Tuy nhiên, bạn cũng có thể gặp các triệu chứng liên quan khác, như mắt khô, chảy nước mắt và đỏ mắt… Tình trạng này có thể gây khó chịu, ảnh hưởng đến cuộc sống, sinh hoạt hàng ngày.
1. Nguyên nhân nào gây ngứa mắt?
Dị ứng là nguyên nhân phổ biến nhất gây ngứa mắt. Dị ứng là phản ứng của cơ thể với các chất gây dị ứng, như phấn hoa, lông vật nuôi và nấm mốc…
Khi chất gây dị ứng tiếp xúc với bề mặt mắt, tế bào mast (từ hệ thống miễn dịch) giải phóng histamine. Tế bào mast chịu trách nhiệm kích hoạt các triệu chứng dị ứng và histamine là một chất hóa học tự nhiên mà cơ thể tạo ra trong phản ứng dị ứng.
Sự giải phóng histamine có thể gây viêm và gây các triệu chứng như ngứa, sưng hoặc đỏ mắt, thậm chí gây nhạy cảm với ánh sáng và nóng rát mắt…
Có nhiều loại thuốc không kê đơn làm giảm các triệu chứng ngứa mắt, đỏ mắt.
2. Thuốc không kê đơn (OTC) nào tốt nhất để điều trị ngứa mắt?
Để trị ngứa mắt, điều quan trọng là tránh hoặc hạn chế tiếp xúc với chất gây dị ứng (gây ngứa mắt), tránh dụi mắt (vì dụi mắt có thể giải phóng nhiều histamine hơn, khiến mắt khó chịu hơn, làm tăng nguy cơ bị nhiễm trùng mắt).
Các thuốc không kê đơn (OTC) có thể hữu ích trong những trường hợp ngứa mắt nhẹ, ngắn hạn:
Đối với người bị khô mắt cũng có thể bị ngứa mắt, nước mắt nhân tạo giúp giữ ẩm cho mắt, có thể làm giảm cả hai triệu chứng này. Một số loại nước mắt nhân tạo như: Refresh classic, clear eyes tears, visine dry eye relief…
Nước mắt nhân tạo có dạng thuốc nhỏ mắt, thuốc mỡ và gel. Dạng mỡ và gel đặc hơn thuốc nhỏ, nên có thể gây mờ mắt sau khi sử dụng. Do đó, đối với các dạng này nên sử dụng trước khi đi ngủ.
Có nhiều loại nước mắt nhân tạo, nên khi dùng cần đọc kỹ và tuân theo hướng dẫn sử dụng của từng loại đi kèm sản phẩm để dùng cho đúng cách.
Thuốc kháng histamin đường uống
Thuốc kháng histamin đường uống không kê đơn là một nhóm thuốc điều trị nhiều tình trạng dị ứng khác nhau. Thuốc ngăn chặn histamin làm giảm ngứa mắt. Tuy nhiên, không phải tất cả thuốc kháng histamin đều giống nhau. Thuốc kháng histamin được chia thành hai nhóm:
– Thuốc kháng histamin thế hệ cũ (thế hệ đầu tiên): Như diphenhydramine (benadryl) là một lựa chọn, nhưng thuốc có tác dụng phụ là khô mắt và có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng ngứa mắt. Ngoài ra, thuốc có thể gây buồn ngủ.
– Thuốc kháng histamin mới hơn (được gọi là thuốc kháng histamin thế hệ thứ hai và thứ ba): Một số thuốc như cetirizin (zyrtec), loratadin (claritin), fexofenadine (allegra), levocetirizin (xyzal)… Các thuốc này thường không gây khô mắt và không hoặc ít gây buồn ngủ như thuốc kháng histamin thế hệ thứ nhất.
Tránh dụi mắt vì dụi mắt có thể giải phóng nhiều histamine hơn, khiến mắt khó chịu hơn.
Thuốc nhỏ mắt kháng histamin/ổn định tế bào mast
Thuốc kháng histamin cũng có dạng nhỏ mắt. Một số sản phẩm trong nhóm này như: Olopatadine, ketotifen, alcaftadine… và các sản phẩm tương tự khác đều được coi là thuốc kháng histamin và chất ổn định tế bào mast. Chất ổn định tế bào mast hoạt động bằng cách ngăn chặn giải phóng histamine bổ sung trong mắt, làm giảm ngứa đồng thời điều trị và ngăn ngừa dị ứng mắt.
Tần suất sử dụng thuốc nhỏ mắt kháng histamin/chất ổn định tế bào mast cụ thể phụ thuộc vào loại thuốc bạn chọn. Đáng chú ý, đối với một số người, những loại thuốc nhỏ mắt này có thể gây khô hoặc ngứa mắt như một tác dụng phụ, vì vậy việc xác định loại thuốc nào phù hợp với bạn là rất quan trọng. Tốt nhất nên tham khảo ý kiến của bác sĩ.
Thuốc nhỏ mắt co mạch
Thuốc nhỏ mắt co mạch giúp giải quyết các triệu chứng ngứa mắt bằng cách giảm đỏ và khô mắt. Một loại thuốc co mạch phổ biến là clear eyes redness relief (naphazoline/glycerin). Naphazoline là thuốc co mạch hoạt động bằng cách làm cho các mạch máu trong mắt hẹp hơn, giúp giảm đỏ mắt. Glycerin hoạt động như một chất bôi trơn để điều trị mắt khô, nóng rát.
Ngoài ra, còn có các sản phẩm kết hợp khác có chứa thuốc co mạch và thuốc kháng histamin như: Naphcon-A (naphazoline/pheniramine), opcon-A (naphazoline/pheniramine), visine allergy eye relief multi- action (naphazoline/pheniramine)…
Tuy nhiên các loại thuốc này có một số nhược điểm là có thể làm tăng huyết áp và áp lực trong mắt. Đối với người bị huyết áp cao hoặc bệnh tăng nhãn áp không tự ý dùng, chỉ dùng theo chỉ định của bác sĩ khi cần thiết.
Lưu ý: Không nên sử dụng thuốc nhỏ mắt co mạch này quá 3 ngày, vì lạm dụng có thể gây đỏ mắt tái phát. Nghĩa là cơ thể quen với thuốc và các triệu chứng dị ứng mắt có thể quay trở lại sau ngừng sử dụng.
Ngoài thuốc OTC, nhiều loại thuốc theo toa có thể điều trị ngứa mắt. Nếu thuốc OTC không hiệu quả, nên đi khám để được dùng thuốc thích hợp hơn.
