1. Vị trí và vai trò của huyệt dũng tuyền
Dũng tuyền là một đại huyệt nằm ở bàn chân. Đây là huyệt đầu tiên trên kinh Thận.
Theo danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác, “Thận là gốc của con người” và “tất cả các bệnh tật cuối cùng sẽ đều ảnh hưởng đến Thận”.
Dũng tuyền là một huyệt đặc biệt quan trọng trên kinh Thận, có tác dụng như tán nhiệt sinh khí, khai khiếu, giáng nghịch.
Từ xa xưa các thầy thuốc Đông y đã thường xuyên dùng huyệt dũng tuyền không chỉ để điều trị rất nhiều chứng bệnh mà còn để bổ thận, nâng cao chính khí, tăng cường sức khỏe.
Sách Thanh thái y viện phối phương có ghi lại phép dán cao vào huyệt dũng tuyền với bài thuốc “Diên niên dũng tuyền cao”. Bài thuốc này là một loại cao chế từ 12 vị thuốc, dùng để dán vào huyệt dũng tuyền giúp phòng bệnh, nâng cao sức khỏe, bài tiết độc tố và kéo dài tuổi thọ.
Vị trí huyệt dũng tuyền ở lòng bàn chân.
2. Bài thuốc “Diên niên dũng tuyền cao”
– Thành phần: Đỗ trọng 60g, ngưu tất 60g, phụ tử 60g, tục đoạn 60g, cam thảo 60g, sinh địa 15g, tiểu hồi hương 15g, thỏ ty tử 15g, thiên ma 15g, hùng hoàng 6g, mộc hương 9g.
– Cách làm: Các vị thuốc trên cho thêm dầu vừng 1500g nấu lên bỏ bã, lại cho thêm hoàng đan 900g, đinh hương, nhũ hương, một dược mỗi loại 6g nghiền thành bột mịn, xa hương 1g, đảo đều là thành.
-Tác dụng của bài thuốc: Phương thuốc này chủ yếu thông qua việc tác động lên huyệt dũng tuyền và các vùng phản xạ của các kinh lạc ở lòng bàn chân.
Dưới góc độ Đông y, hiểu một cách đơn giản là các thành phần tinh hoa của bài thuốc sẽ thâm nhập, tham gia cùng với hệ thống tuần hoàn, theo quá trình tuần hoàn sẽ lấy ra các độc tố, từ đó giúp bài trừ độc tố và thấp tà trong cơ thể.
Thỏ ty tử, một vị trong bài thuốc Diên niên dũng tuyền thang.
Sau này, nhiều người còn nghiên cứu cải tiến bài thuốc, gia thêm một số thành phần như ngải diệp, cát cánh, than tre… giúp tác dụng hấp phụ độc tố tăng lên đáng kể.
“Diên niên dũng tuyền cao” có ý là loại cao dán vào huyệt dũng tuyền giúp kéo dài tuổi thọ. Bài cao này không chỉ giúp điều trị các bệnh tại chỗ ở lòng bàn chân như đau nhức bàn chân, bàn chân tê bại mà còn giúp ôn ấm cơ thể, bài trừ hàn thấp ra khỏi cơ thể, bài độc dưỡng nhan, phòng bệnh, nâng cao sức khỏe, tăng cường tuổi thọ. Nếu kiên trì dán huyệt dũng tuyền hằng ngày, có thể giúp tinh lực thịnh vượng, thể chất tăng cường.
Chính vì những tác dụng này mà bài thuốc xưa nay được nhiều người cải biên, sử dụng dưới nhiều hình thức khác nhau.
