Nguyên nhân gây đau thần kinh tọa có thể do các tác động từ bên ngoài như phong hàn, phong nhiệt, thấp nhiệt dẫn đến khí huyết ứ trệ, kinh mạch tắc nghẽn gây tình trạng tê bì dị cảm.
Bên cạnh đó, đau thần kinh tọa có thể do nguyên nhân bên trong như chấn thương cột sống.
Bài thuốc chữa đau thần kinh tọa theo căn nguyên gây bệnh
Đau thần kinh tọa do lạnh
Bệnh nhân đau vùng thắt lưng lan xuống mông, mặt sau đùi cẳng chân, đau co rút, đau tăng khi gặp lạnh, chườm ấm dễ chịu, thường có điểm đau khu trú, đi lại khó khăn, chưa teo cơ.
Toàn thân: Sợ lạnh, rêu lưỡi trắng, mạch phù hoặc phù khẩn.
Pháp điều trị: Khu phong, tán hàn, thông kinh lạc.
Bài thuốc: Đại tần giao thang gia giảm.
Thành phần: Tần giao 12g, bạch thược 12g, cam thảo 08g, khương hoạt 12g, xuyên khung 08g, phòng phong 12g, đương quy 12g, độc hoạt 12g, thục địa 10g, trần bì 8g, tế tân 6g, bạch linh 12g.
Sắc uống 01thang/ngày chia 2 lần sáng, chiều. Uống liên tục từ 7 – 15 ngày.
Đau dây thần kinh tọa do thoái hóa cột sống (Thể phong hàn thấp tý kết hợp với can thận hư)
Đau vùng thắt lưng lan xuống chân theo dọc đường đi của dây thần kinh hông. Đau có cảm giác tê bì, nặng nề, teo cơ, bệnh kéo dài dễ tái phát. Thường kèm theo triệu chứng toàn thân: Ăn kém, ngủ ít, tiểu tiện trong, chất lưỡi nhợt bệu, rêu lưỡi trắng dày và nhớt mạch nhu hoãn hoặc trầm nhược.
Pháp điều trị: Khu phong tán hàn, trừ thấp, hoạt huyết, bổ can thận. Nếu có teo cơ phải bổ khí huyết.
Bài thuốc: Độc hoạt tang kí sinh thang gia giảm.
Thành phần: Độc hoạt 12g, phòng phong 12g, tang ký sinh 12g, tế tân 6g, quế chi 6g, ngưu tất 12g, đỗ trọng 12g, đẳng sâm 12g, phục linh 12g, cam thảo 6g, bạch thược 12g, đương quy 12g, thục địa 12g, đại táo 12g.
Sắc uống 1 thang/ngày chia 2 lần sáng chiều, uống liên tục trong 10 – 15 ngày.
Cây và vị thuốc độc hoạt trong bài thuốc trị đau thần kinh tọa.
Đau thần kinh tọa do viêm nhiễm (thể thấp nhiệt tý)
Đau vùng thắt lưng lan xuống chân dọc theo đường đi của dây thần kinh hông, đau cảm giác nóng rát, đau nhức như kim châm, chất lưỡi hồng hoặc đỏ, rêu lưỡi vàng dày, mạch sác.
Pháp điều trị: Thanh nhiệt trừ thấp, hành khí hoạt huyết.
Bài thuốc: Ý dĩ nhân thang hợp Nhị diệu tán gia giảm.
Thành phần: Ý dĩ 12g, thương truật 10g, khương hoạt 12g, phòng phong 12g, kim ngân hoa 16g, thổ phục linh 12g, ngưu tất 16g, cam thảo 6g, đương quy 12g, hoàng bá 10g, thương nhĩ tử 16g, trần bì 8g.
Sắc uống ngày 01 thang, uống chia làm 2 lần sáng, chiều, uống liên tục trong 10 – 15 ngày.
Ý dĩ, vị thuốc trong bài Ý dĩ nhân thang trị đau thần kinh tọa do viêm nhiễm.
Đau xuất hiện sau khi bị sang thương, đau dữ dội tại một điểm, đột ngột lan xuống chân, chất lưỡi đỏ tím, có điểm ứ huyết, rêu lưỡi trắng hoặc vàng, mạch sáp.
Pháp điều trị: Hành khí hoạt huyết khứ ứ, thông kinh hoạt lạc.
Bài thuốc: Tứ vật đào hồng gia vị.
Thành phần: Sinh địa 12g, xích thược 12g, xuyên khung 12g, đan sâm 12g, trần bì 8g, đào nhân 8g, hồng hoa 8g, quy vĩ 12g, ngưu tất 12g, cam thảo 6g.
Sắc uống ngày 01 thang, uống chia làm 2 lần sáng, chiều. Uống trong 7 – 10 ngày.
Vị thuốc đan sâm.
Một số biện pháp khác trị đau thần kinh tọa
Chườm nóng: Dùng lá lốt 150g, lá ngải cứu 100g, sao nóng rồi đắp lên vùng đau ngày 01 lần trong 7 – 10 ngày.
Xoa bóp với rượu ngâm địa liền: Ngâm 200ml rượu với 200g địa liền trong ít nhất 20 ngày rồi bóp vào vùng đau ngày 02 lần sáng chiều, mỗi lần 20 – 30 phút trong 7 – 10 ngày.
