Khi gặp các điều kiện thuận lợi như hệ miễn dịch bị suy yếu, stress, cơ thể suy nhược, …, virus hoạt động trở lại gây bệnh zona, bệnh phổ biến, tái phát nhiều lần và xảy ra quanh năm. Phần lớn trường hợp zona thần kinh có thể tự giới hạn trong vài tuần, tuy nhiên bệnh vẫn tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách.

Hai bệnh nhân nguy kịch do biến chứng zona tấn công não

Hai bệnh nhân cao tuổi đang được điều trị viêm não do biến chứng zona tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP Hồ Chí Minh. Đó là bà D.T.P. (87 tuổi, Lâm Đồng) và ông N.M.H (63 tuổi, TP Hồ Chí Minh). Cả hai nhập viện trong tình trạng sốt cao, đau đầu, rối loạn tri giác. Trường hợp bà P. vẫn còn vết zona nhỏ dưới ngực trái, trong khi ông H. chỉ có một nốt zona đã đóng vảy – khiến việc chẩn đoán bằng lâm sàng rất khó khăn.

Theo bác sĩ từ đầu năm đến nay, bệnh viện đã tiếp nhận 4-5 ca viêm não do zona. Nhiều trường hợp sang thương ngoài da rất mờ nhạt, dễ bị bỏ sót khi thăm khám ban đầu.

Hiện bà P. vẫn hôn mê và phải thở máy sau một tháng điều trị. Ông H. đã tỉnh táo nhưng vẫn còn yếu, cần thở oxy và chưa tự chủ được sinh hoạt. Cả hai chưa xác định được ngày xuất viện.

Những biến chứng thường gặp của zona thần kinh

Thông thường, zona thần kinh không gây nguy hiểm đối với những người có sức đề kháng tốt, điều trị bệnh đúng cách và kịp thời. Chính vì thế, việc điều trị kịp thời và đúng cách bệnh là yếu tố quan trọng để ngăn ngừa biến chứng, giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh và cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh. Một số biến chứng có thể gặp là:

• Biến chứng đau thần kinh sau zona

Người bệnh có thể bị đau dai dẳng tại vùng da tổn thương trong nhiều tháng, thậm chí nhiều năm sau khi mụn nước đã lành. Đây là biến chứng thường gặp nhất và gây nhiều ảnh hưởng nhất là đau thần kinh sau zona. Cơn đau thường mang tính chất bỏng rát, châm chích, cắn nhức…, làm giảm chất lượng cuộc sống, gây mất ngủ, trầm cảm. Nguy cơ đau thần kinh sau zona tăng cao ở những người lớn tuổi, người bị zona nặng, hoặc điều trị muộn.

• Biến chứng nhiễm trùng da

Nhiễm trùng có thể làm các chảy mủ, lở loét da, sưng viêm gây viêm mô mềm hoặc thậm chí nhiễm khuẩn huyết – một tình trạng nguy hiểm đến tính mạng. Các mụn nước do zona thần kinh có thể bị vỡ, dễ bội nhiễm vi khuẩn nếu không được chăm sóc đúng cách. Do đó, việc giữ vùng da sạch sẽ và tránh cào gãi, tránh làm vỡ mụn nước là rất quan trọng trong quá trình điều trị.

• Biến chứng ở mắt

Đây là tình trạng nghiêm trọng, có thể gây viêm kết mạc, viêm giác mạc, viêm màng bồ đào, tăng nhãn áp và thậm chí mù lòa nếu không được điều trị sớm.

Khi zona thần kinh ảnh hưởng đến dây thần kinh số V (tam thoa), đặc biệt nhánh mắt, người bệnh có thể gặp biến chứng zona mắt. Các dấu hiệu cảnh báo gồm: đau quanh mắt, đỏ mắt, giảm thị lực hoặc nhìn mờ.

• Biến chứng thần kinh

Đây là những biến chứng nguy hiểm, đòi hỏi cấp cứu ngay lập tức. Trong một số trường hợp hiếm gặp, virus varicella-zoster có thể lan rộng, gây viêm màng não, viêm não hoặc đột quỵ do viêm mạch máu não. Các dấu hiệu bao gồm đau đầu dữ dội, sốt cao, lú lẫn, yếu liệt tay chân.

Lời khuyên thầy thuốc

Zona thần kinh có thể tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe thể chất và tinh thần. Hiểu đúng và chủ động phòng ngừa, điều trị zona thần kinh là cách tốt nhất để bảo vệ bản thân và người thân trước những nguy cơ không mong muốn.

Để hạn chế và phòng biến chứng cần chủ động tiêm vaccin phòng zona, đặc biệt ở người từ 50 tuổi trở lên. Khi có dấu hiệu zona (đau rát một vùng da kèm theo nổi mụn nước), nên đi khám sớm để được dùng thuốc kháng virus trong 72 giờ đầu. Giữ vệ sinh vùng tổn thương, tránh làm vỡ mụn nước. Theo dõi sát các dấu hiệu bất thường như đau kéo dài, đỏ mắt, giảm thị lực để can thiệp kịp thời.