Metformin là thuốc điều trị đái tháo đường type 2 phổ biến, nhưng thường gây ra các tác dụng phụ trên đường tiêu hóa, đặc biệt là tiêu chảy. Tiêu chảy kéo dài có thể gây mất nước mạn tính, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và khả năng hấp thụ metformin giảm, làm giảm hiệu quả của thuốc.

1. Làm gì khi tiêu chảy xảy ra?

Nếu bị tiêu chảy nhẹ đến trung bình, các bước sau đây có thể giúp làm giảm các triệu chứng khi cơ thể người bệnh dần thích nghi với việc điều trị:

1.1 Giữ đủ nước

Uống nhiều nước và chất lỏng có chứa chất điện giải, bao gồm nước dùng và đồ uống thể thao. Bạn cũng có thể uống dung dịch bù nước đường uống như oresol, pedialyte hoặc tự pha chế tại nhà. Uống ít nhất 1 cốc nước mỗi khi đi ngoài phân lỏng.

1.2 Ăn uống thông minh

Chế độ ăn BRAT (gồm chuối, cơm, sốt táo và bánh mì nướng) từ lâu đã là phương pháp chữa tiêu chảy tại nhà hiệu quả. Mặc dù có thể sử dụng trong thời gian ngắn, BRAT không cung cấp đủ dinh dưỡng, vì vậy điều quan trọng là phải kết hợp với các thực phẩm “an toàn” như trứng luộc, sữa ít béo và sữa chua, rau nấu chín kỹ, thịt bò nạc, thịt lợn, thịt gia cầm, cá hoặc gà tây.

1.3 Cắt giảm một số loại thực phẩm

Ngoài việc tránh các loại thực phẩm béo và nhiều dầu mỡ, hãy tránh xa các thực phẩm gây đầy hơi như bông cải xanh, bắp cải và đồ uống có ga. Cắt giảm các sản phẩm từ sữa nguyên kem vì chúng có thể làm tình trạng tiêu chảy trở nên tồi tệ hơn. Tương tự như vậy, rượu và caffeine trong cà phê, trà đen và sô cô la cũng nên được loại bỏ.

1.4 Sử dụng thuốc chống tiêu chảy không kê đơn (OTC) khi cần

Các loại thuốc không kê đơn như loperamide và bismuth có thể giúp giảm tiêu chảy cấp. Không nên sử dụng các loại thuốc không kê đơn này cho trẻ sơ sinh, trẻ em hoặc người bị phân có máu hoặc sốt…

2. Khi nào tiêu chảy do thuốc metformin cần điều trị?

Theo các nghiên cứu, khoảng 50% bệnh nhân sử dụng metformin gặp phải tình trạng tiêu chảy hoặc phân lỏng. Các tác dụng phụ đường tiêu hóa của metformin thường sẽ hết theo thời gia nhưng một số trường hợp nặng có thể buộc phải ngừng điều trị.

Theo đó, cần sự chăm sóc y tế nếu xuất hiện các dấu hiệu sau:

• Tiêu chảy kéo dài hoặc có xu hướng nặng hơn sau vài tuần sử dụng thuốc.
• Tiêu chảy nghiêm trọng không cải thiện sau hơn 48 giờ, dù đã điều trị tại nhà.
• Giảm cân rõ rệt do các triệu chứng tiêu hóa dai dẳng.
• Cảm thấy suy kiệt về thể chất hoặc căng thẳng tinh thần do không dung nạp được các triệu chứng.

Để hạn chế tác dụng phụ tiểu chảy do dùng thuốc, có thể áp dụng một số biện pháp như: Dùng thuốc cùng với thức ăn, bắt đầu với liều thấp và tăng dần, tránh thực phẩm nhiều dầu mỡ, hoặc chuyển sang dạng metformin giải phóng kéo dài…