Caffeine ảnh hưởng đến thai nhi như thế nào?

Không ít mẹ bầu có thói quen uống cà phê để giữ tỉnh táo, dùng trà đặc sau bữa ăn hay tiêu thụ nước ngọt có gas mà không thật sự để ý đến lượng caffeine đang nạp vào cơ thể. Thực tế, caffeine hiện diện trong rất nhiều loại đồ uống và thực phẩm phổ biến hằng ngày, từ cà phê, trà, socola đến một số loại nước tăng lực. Điều đáng nói là không phải mẹ bầu nào cũng ý thức được những ảnh hưởng của chất này đến sự phát triển của thai nhi.

Theo TS.BS. Trần Châu Quyên, Trưởng khoa Khám tư vấn dinh dưỡng người lớn, Viện Dinh dưỡng, caffeine là chất có thể đi qua nhau thai, trực tiếp tác động đến hệ thần kinh và tim mạch của thai nhi. Chất này không chỉ khiến mẹ mất ngủ, hồi hộp hay lo âu mà còn có thể làm chậm sự phát triển của thai trong tử cung, tăng nguy cơ sinh non, rối loạn nhịp tim thai và ảnh hưởng đến sự phát triển não bộ của trẻ sau này.

Thai nhi chưa có đủ enzyme để chuyển hóa caffeine như người trưởng thành. Vì vậy, lượng caffeine mà người mẹ hấp thụ sẽ lưu lại lâu hơn trong cơ thể thai nhi, khiến các cơ quan đang phát triển như não bộ, tim và hệ thần kinh dễ bị kích thích quá mức. Các nghiên cứu quốc tế cũng cho thấy, việc mẹ tiêu thụ quá nhiều caffeine trong thai kỳ có liên quan đến nguy cơ trẻ sinh ra mắc các rối loạn vận động, rối loạn tăng động giảm chú ý hoặc các vấn đề hành vi trong giai đoạn sau sinh.

Ngoài ra, caffeine cũng có thể ảnh hưởng gián tiếp thông qua tác động đến giấc ngủ và đồng hồ sinh học của người mẹ. Khi mẹ thường xuyên mất ngủ, nhịp sinh học bị xáo trộn, thai nhi cũng có thể chịu ảnh hưởng theo.

Vì vậy, việc kiểm soát lượng caffeine tiêu thụ trong thai kỳ là rất cần thiết, không chỉ để bảo vệ sức khỏe người mẹ mà còn là yếu tố góp phần bảo đảm sự phát triển tối ưu của thai nhi ngay từ trong bụng mẹ.

Lượng caffeine an toàn cho mẹ bầu: Không phải ai cũng biết

Một trong những băn khoăn phổ biến của mẹ bầu là: Liệu uống cà phê, trà hay nước ngọt mỗi ngày có an toàn không, và nếu có thì nên uống bao nhiêu là vừa đủ?

Theo khuyến nghị từ các hiệp hội sản khoa lớn trên thế giới, tổng lượng caffeine mà phụ nữ mang thai nên tiêu thụ mỗi ngày không nên vượt quá 200mg. Tuy nhiên, việc kiểm soát con số này không hề đơn giản, bởi lượng caffeine trong từng loại đồ uống rất khác nhau, không chỉ phụ thuộc vào loại thức uống mà còn vào cách pha chế, khẩu phần và cả thương hiệu sản phẩm.

Ví dụ, một ly cà phê pha phin đậm đặc có thể chứa từ 80 đến 150mg caffeine, trong khi một ly trà đặc, dù là trà đen hay trà xanh cũng có thể cung cấp từ 30 đến 70mg. Các loại nước ngọt có gas, nước tăng lực hay thức uống “giải khát có hương vị cà phê” hiện nay cũng không hề ít caffeine, dao động từ 30 đến 80mg mỗi lon hoặc chai. Nếu mẹ bầu vô tình kết hợp nhiều loại thức uống này trong một ngày mà không để ý, tổng lượng caffeine tiêu thụ có thể dễ dàng vượt ngưỡng an toàn.

TS.BS. Trần Châu Quyên cảnh báo, caffeine không chỉ có trong cà phê. Nhiều loại trà, nước ngọt và đồ uống tăng lực cũng chứa caffeine với hàm lượng đáng kể. Vì vậy, phụ nữ mang thai nên đọc kỹ thành phần và hàm lượng caffeine được ghi trên nhãn sản phẩm, đồng thời chủ động giới hạn lượng tiêu thụ mỗi ngày.

Cân đối lượng caffeine không có nghĩa là mẹ bầu phải kiêng hoàn toàn, nhưng điều quan trọng là cần tỉnh táo và chủ động điều chỉnh thói quen uống hàng ngày để đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh cho cả mẹ và bé.

Uống có kiểm soát sẽ giúp mẹ khỏe – con an toàn

Việc loại bỏ hoàn toàn caffeine không phải là yêu cầu bắt buộc với tất cả mẹ bầu. Với những người đã quen uống trà loãng hoặc cà phê nhẹ mỗi ngày, sự thay đổi đột ngột đôi khi còn gây mệt mỏi, cáu gắt hoặc ảnh hưởng tâm lý.

Cách tốt nhất để kiểm soát lượng caffeine nạp vào cơ thể là mẹ bầu nên chia nhỏ lượng caffeine trong ngày, ưu tiên uống vào buổi sáng hoặc đầu giờ chiều, tránh sau 15-16h để không ảnh hưởng đến giấc ngủ ban đêm. Bên cạnh đó, hãy học cách lắng nghe cơ thể, nếu cảm thấy hồi hộp, tim đập nhanh hoặc khó ngủ, mẹ bầu nên điều chỉnh giảm dần lượng dùng.

Thay vì phụ thuộc vào caffeine để duy trì sự tỉnh táo, mẹ bầu nên áp dụng các phương pháp lành mạnh hơn như:

• Uống đủ nước lọc, bổ sung thêm nước ép trái cây tươi không đường hoặc sữa ít béo để tăng cường dưỡng chất và giữ cơ thể tỉnh táo.
• Nghỉ ngơi hợp lý, tranh thủ ngủ trưa ngắn nếu có thể.
• Tăng cường vận động nhẹ như đi bộ, tập yoga bầu nhằm giúp lưu thông máu và cải thiện năng lượng tự nhiên.

Như vậy, việc duy trì thói quen sử dụng caffeine có kiểm soát, kết hợp cùng chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh sẽ giúp mẹ bầu vừa đảm bảo sức khỏe cho bản thân, vừa hỗ trợ tốt nhất cho sự phát triển toàn diện của thai nhi.