Bệnh kiết lỵ là một bệnh nhiễm trùng đường ruột do vi khuẩn hoặc kiết kỵ kỵ khí gây nên như Shigella, Campylobacter, Salmonella, E. coli… Bệnh thường lây truyền qua phân do vệ sinh kém, như:
- Ăn thực phẩm bị ô nhiễm
- Uống nước bị ô nhiễm
- Tiếp xúc với chất thải của người bị bệnh lỵ
Bệnh kiết lỵ có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng thường gặp nhất ở trẻ em dưới 5 tuổi và người lớn trên 65 tuổi. Các triệu chứng của bệnh kiết lỵ thường xuất hiện trong vòng 1-4 tuần sau khi tiếp xúc với vi khuẩn, bao gồm:
- Tiêu chảy, phân lỏng hoặc nhầy máu.
- Đau bụng, đau thắt bụng.
- Sốt.
- Buồn nôn, nôn mửa.
- Mệt mỏi…
- Bệnh có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như mất nước, nhiễm trùng huyết, viêm màng não, áp xe gan.
1. Người bệnh kiết lỵ có nên tập thể dục không?
Trong thời gian mắc kiết lỵ, người bệnh nên nghỉ ngơi, ăn uống lành mạnh, sinh hoạt khoa học, nghỉ học, nghỉ làm và tránh hoạt động thể chất để cơ thể nhanh hồi phục.
Người bệnh nên bắt đầu tập luyện khi các triệu chứng của bệnh đã được kiểm soát. Điều này thường mất từ 1 đến 2 tuần sau khi bắt đầu điều trị.
Việc tập thể dục mang lại nhiều lợi ích cho người bệnh kiết lỵ:
- Cải thiện triệu chứng: Giúp làm giảm tiêu chảy, đau bụng và mệt mỏi.
- Giảm nguy cơ tái phát: Tăng cường sức khỏe hệ tiêu hóa, giảm nguy cơ tái phát bệnh.
- Nâng cao sức khỏe: Tăng cường hệ thống miễn dịch, giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng, cải thiện sức khỏe tim mạch, sức khỏe xương khớp và sức khỏe tinh thần.
Người bệnh lỵ nên tập thể dục để nâng cao thể trạng.
2. Các bài tập giúp sức khỏe người bệnh nhanh hồi phục
– Đi bộ: Người bệnh có thể bắt đầu việc tập luyện thể dục bằng cách đi bộ nhẹ nhàng trong 30 phút mỗi ngày.
– Yoga: Các tư thế yoga nhẹ nhàng có thể giúp làm giảm đau bụng, cải thiện tiêu hóa, tăng cường sức mạnh, sự linh hoạt và khả năng phục hồi.
+ Tư thế em bé (Balasana)
Tác dụng: Giúp thư giãn, làm giảm đau bụng.
Cách thực hiện: Quỳ gối, ngồi xuống giữa hai chân sao cho mông chạm vào gót chân. Cúi người về phía trước, cho đầu nằm trên thảm. Giữ tư thế này trong 5-10 nhịp thở.
+ Tư thế con thuyền (Navasana)
Tác dụng: Tăng cường sức mạnh cơ bụng.
Cách thực hiện:
- Ngồi thẳng lưng, hai chân duỗi thẳng về phía trước.
- Từ từ nâng chân khỏi sàn cao nhất có thể.
- Hai tay duỗi thẳng ra phía trước, song song với sàn. Giữ tư thế này trong 5-10 nhịp thở.
Tư thế con thuyền.
+ Tư thế con mèo (Marjaryasana) và tư thế con bò (Bitilasana)
Tác dụng: Giúp thư giãn và kéo căng cơ bụng.
Cách thực hiện:
- Chống hai tay xuống sàn, rộng bằng vai.
- Quỳ trên hai gối với khoảng cách rộng bằng hông.
- Uốn cong lưng, đưa bụng hướng xuống sàn, đầu ngẩng nhìn về phía trước (tư thế con mèo).
- Uốn gù lưng lên, đầu cúi xuống (tư thế con bò).
- Giữ tư thế này trong 1-2 nhịp thở. Tiếp tục thực hiện chuỗi tư thế này trong 5-10 lần.
+ Tư thế cánh cung (Dhanurasana)
Tác dụng: Giúp kéo căng cơ bụng và lưng.
Cách thực hiện:
- Nằm sấp, cong hai chân, hướng bàn chân lên trời.
- Dùng tay nắm lấy bàn chân, kéo cơ thể lên khỏi sàn sao cho lưng tạo thành một đường cong hình vòng cung. Giữ tư thế này trong 5-10 nhịp thở.
– Dưỡng sinh
+ Thở 4 thời có kê mông và giơ chân
Tác dụng: Giảm căng thẳng, cải thiện triệu chứng.
Cách thực hiện: Nằm ngửa thẳng, kê một gối ở mông cao thấp tùy sức khoảng 5-8 cm, tay trái để trên bụng, tay phải để trên ngực.
+ Thời 1: Hít vào đều, sâu, tối đa, ngực nở, bụng phình và căng cứng. Thời gian 4 – 6 giây (hít ngực bụng nở).
+ Thời 2: Giữ hơi, mở thanh quản bằng cách liên tục hít thêm, đồng thời giơ một chân dao động qua lại, cuối thời hai hạ chân xuống. Thời gian 4 – 6 giây (Giữ hơi hít thêm). Giơ luân phiên từng chân cao khoảng 20 cm để luyện cơ bụng rắn chắc, đồng thời tăng tác dụng xoa bóp nội tạng ở thời giữ hơi.
+ Thời 3: Thở ra, tự nhiên thoải mái, không kềm, không thúc. Thời gian 4 – 6 giây (Thở không kềm thúc).
+ Thời 4: Nghỉ, thư giãn, chân tay nặng ấm. Chuẩn bị trở lại thời 1. Thời gian 4 – 6 giây (Nghỉ nặng ấm thân).
Tập 2 lần/ngày, mỗi lần 10 – 20 hơi thở
+ Xoa trung tiêu
Tác dụng: Giảm đau bụng, cải thiện tiêu hóa.
Cách thực hiện:
- Ngồi trên ghế, thả lỏng chân xuống sàn.
- Bàn tay phải nắm lại úp trên bụng, tay kia đè chụp lên.
- Xoa từ phải sang trái theo chiều kim đồng hồ 10-20 lần. Thở tự nhiên.
3. Cần lưu ý gì khi tập luyện?
Việc tập thể dục cường độ cao hoặc trong thời gian dài có thể làm trầm trọng thêm tình trạng mất nước, dẫn đến các triệu chứng như chóng mặt, mệt mỏi, đau đầu và suy nhược. Do đó, người bệnh kiết lỵ cần bắt đầu từ từ và tăng dần cường độ, thời gian tập luyện khi cảm thấy khỏe hơn.
Ngoài ra, người bệnh cũng nên uống đủ nước trước, trong và sau khi tập thể dục để tránh mất nước.
