Nghiên cứu kéo dài 30 năm

Các nhà khoa học theo dõi hơn 200.000 người trưởng thành tham gia ba nghiên cứu dài hạn (Nurses’ Health Study, Nurses’ Health Study II, Health Professionals Follow-Up Study) trong hơn 30 năm. Kết quả: hơn 20.000 người phát triển bệnh tiểu đường tuýp 2.

Những người ăn ≥ 3 phần khoai tây chiên/tuần có nguy cơ mắc bệnh cao hơn 20%, và con số này tăng lên 27% nếu ăn ≥ 5 phần/tuần. Trong khi đó, khoai tây luộc, nướng hoặc nghiền không làm tăng nguy cơ đáng kể.

Vì sao khoai tây chiên làm tăng rủi ro?

Theo TS. Seyed Mohammad Mousavi (ĐH Harvard), khoai tây chiên thường được chế biến ở nhiệt độ rất cao, trước đây sử dụng loại dầu chứa chất béo chuyển hóa (đã bị FDA cấm từ 2018). Kết hợp chỉ số đường huyết cao của khoai tây với dầu chiên và muối có thể làm tăng viêm, ảnh hưởng mạch máu và đường huyết.

Thay thế khoai tây chiên bằng các nguyên liệu khác an toàn hơn

Phân tích dữ liệu cho thấy:

– Thay khoai tây chiên bằng ngũ cốc nguyên hạt → giảm nguy cơ 19%.

– Thay bằng khoai tây luộc/nướng/nghiền → giảm nguy cơ nhẹ (4%).

– Thay bằng gạo trắng hoặc tinh bột tinh chế → nguy cơ tăng.

Các chuyên gia khuyến nghị: hạn chế khoai tây chiên xuống ≤ 1 lần/tuần; ưu tiên salad, rau hấp hoặc trái cây; nếu chế biến tại nhà nên dùng nồi chiên không dầu hoặc nướng với lượng dầu lành mạnh.

Nghiên cứu mang tính quan sát, không khẳng định khoai tây chiên gây bệnh tiểu đường, nhưng cho thấy mối liên hệ rõ rệt. TS. Mousavi nhấn mạnh: “Không cần tuyệt đối kiêng, nhưng giảm tần suất và lựa chọn thay thế thông minh sẽ có lợi cho sức khỏe lâu dài.”