Nghiên cứu VISTA-1 về thuốc miễn dịch đường uống RBS2418, do Công ty dược sinh học Riboscience (Mỹ) phát triển, có sự tham gia của các chuyên gia từ Đại học Stanford (Mỹ). VISTA-1 được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) phê duyệt vào tháng 9/2024 và Bộ Y tế Việt Nam cấp phép vào tháng 12/2024.

Trong nghiên cứu pha 1 tại Mỹ, thuốc RBS2418 bước đầu cho thấy an toàn và khả năng dung nạp tốt. Đến pha 2A, thuốc tiếp tục được đánh giá về hiệu quả tiềm năng và độ an toàn. Lần đầu tiên, Việt Nam tham gia nghiên cứu thuốc ung thư ngay từ giai đoạn này và giữ vai trò là điểm nghiên cứu chính.

Hệ thống BVĐK Tâm Anh là đơn vị duy nhất ngoài Mỹ tham gia nghiên cứu, đồng thời sở hữu Labo hiện đại và đội ngũ chuyên gia đủ năng lực thực hiện xét nghiệm tại chỗ, thay vì phải gửi mẫu ra nước ngoài như trước. Để chuẩn bị cho nghiên cứu, Hệ thống BVĐK Tâm Anh và Viện Nghiên cứu Tâm Anh (TAMRI) đã đầu tư mạnh mẽ để phát triển phòng Labo trung tâm đạt tiêu chuẩn ISO 15189 cho các lĩnh vực Huyết học – Sinh hóa – Vi sinh và Sinh học phân tử của Bộ Y tế.

Sau 3 tháng, BVĐK Tâm Anh đã sàng lọc hàng trăm bệnh nhân, trong đó 8 người đang điều trị theo phác đồ VISTA-1. TS.BS Vũ Hữu Khiêm, Trưởng khoa Ung bướu BVĐK Tâm Anh Hà Nội cho biết các bệnh nhân đang được theo dõi chặt chẽ và chưa ghi nhận triệu chứng bất thường đáng kể nào liên quan đến thuốc.

“Đối với người bệnh ung thư đại trực tràng giai đoạn tiến triển không còn đáp ứng với các phác đồ điều trị hiện tại, mỗi tiến triển về thời gian sống thêm trong quá trình tham gia nghiên cứu đều mang ý nghĩa rất lớn. Hiện chúng tôi cùng với người bệnh đã bước sang tháng thứ 4 triển khai nghiên cứu này”, TS.BS Vũ Hữu Khiêm cho biết.

Như trường hợp bệnh nhân C, 75 tuổi, mắc ung thư đại trực tràng giai đoạn 3 từ năm 2023, đã trải qua hóa trị, phẫu thuật, điều trị di căn phổi bằng đốt sóng cao tần và thuốc nhắm trúng đích nhưng phải ngừng vì tác dụng phụ. Khi nghiên cứu VISTA-1 khởi động tại Việt Nam, ông đăng ký tham gia và vượt qua sàng lọc tại BVĐK Tâm Anh Hà Nội, trở thành một trong số ít bệnh nhân lớn tuổi đủ điều kiện tham gia.

“Thuốc dạng uống nên tôi có thể dùng tại nhà, không cần nhập viện, rất tiện cho người già, đi lại khó khăn như tôi”, ông C cho biết. Sau 1 tháng điều trị trong nghiên cứu, ông vẫn sinh hoạt bình thường, chưa ghi nhận dấu hiệu bất thường đáng kể.

Theo TS Khiêm, phản hồi ban đầu từ người bệnh là cơ sở quan trọng để theo dõi tính an toàn, hiệu quả của thuốc RBS2418. Bệnh nhân sẽ tiếp tục được đánh giá vào các tuần thứ 6, 12 và 20 qua chụp cắt lớp vi tính, xét nghiệm các chỉ số sinh học bảng câu hỏi đánh giá chất lượng cuộc sống.

Theo bác sĩ Phương Lễ Trí, Giám đốc Điều hành Viện Nghiên cứu Tâm Anh (TAMRI), trước đây, bệnh nhân Việt Nam, nhất là người mắc bệnh hiểm nghèo như ung thư, ít có cơ hội tiếp cận thông tin và tham gia các nghiên cứu thuốc mới, thường phải ra nước ngoài tìm kiếm cơ hội.

Việc Việt Nam tham gia các nghiên cứu quốc tế như VISTA-1 giúp bệnh nhân tiếp cận thuốc tiên tiến ngay trong nước, đồng thời mở ra cơ hội để bác sĩ, nhà khoa học Việt Nam tham gia quy trình nghiên cứu chuyên nghiệp, tiếp cận sớm với quy trình nghiên cứu chuyên nghiệp và thuốc phát minh hàng đầu thế giới, thay vì chỉ ở giai đoạn muộn như trước.