Virus Ebola lần đầu tiên được phát hiện vào năm 1976 sau hai đợt dịch sốt xuất huyết bùng phát tại hai quốc gia khác nhau thuộc khu vực Trung Phi. Đợt dịch đầu tiên xảy ra tại một ngôi làng nhỏ gần sông Ebola ở nước Cộng hòa Dân chủ Congo – và virus này được đặt tên theo dòng sông đó. Đợt dịch thứ hai xảy ra tại miền Nam Sudan, cách Congo khoảng 850 km.
Ban đầu, các chuyên gia y tế cộng đồng cho rằng hai đợt dịch này bắt nguồn từ cùng một nguồn lây do có người di chuyển giữa hai khu vực. Tuy nhiên, các nhà khoa học sau đó phát hiện hai đợt dịch này do hai chủng virus Ebola khác nhau gây ra: Zaire ebolavirus và Sudan ebolavirus, với nguồn gốc di truyền tách biệt.
Tập huấn thực hiện nghiêm ngặt các quy trình kiểm soát nhiễm khuẩn phòng ngừa Virus Ebola
Virus Ebola lây nhiễm sang người như thế nào?
Virus Ebola lây truyền từ động vật sang người khi tiếp xúc với máu, chất tiết của động vật bị nhiễm. Loài rơi ăn quả được coi là vật chủ tự nhiên của virus này. Ngoài ra các loài động vật khác như khỉ đột, vượn, lợn cũng có thể trở thành vật trung gian truyền bệnh. Con người bị lây nhiễm khi tiếp xúc với máu hay chất dịch tiết của những con vật trung gian truyền bệnh.
Virus Ebola lây truyền từ người sang người do tiếp xúc trực tiếp với máu, các chất tiết của cơ thể (phân, nước tiểu, nước bọt, tinh dịch) của người mắc bệnh, hoặc các vết xước trên da hay niêm mạc của người lành tiếp xúc với môi trường bị ô nhiễm với các chất tiết của người nhiễm virus (quần áo, ga trải giường nhiễm bẩn hay kim tiêm đã qua sử dụng).
Triệu chứng của bệnh do virus Ebola
Người mắc bệnh do Virus Ebola thường xuất hiện các biểu hiện: sốt đột ngột, mệt mỏi kéo dài, đau cơ, đau đầu, đau họng. Tiếp theo là các triệu chứng nôn, ỉa chảy, phát ban, đỏ mắt, nấc cụt, ho, đau ngực, khó thở, nuốt không trôi, một số trường hợp bị chảy máu trong nội tạng và chảy máu ngoài. Tế bào bạch cầu và tiểu cầu thấp, men gan tăng.
Các triệu chứng trên xuất hiện trong khoảng từ 2 đến 21 ngày sau khi tiếp xúc với virus gây bệnh.
Triệu chứng của bệnh Ebola dễ bị nhầm lẫn với các bệnh sốt, sốt rét hay thương hàn nhưng ở giai đoạn sau sẽ rõ ràng hơn. Bệnh nhân cần được chăm sóc sức khỏe và điều trị bệnh sớm, nếu không các biến chứng nặng như xuất huyết, giảm bạch cầu, tăng men gan,… có thể gây nguy hiểm với sức khỏe.
Đối tượng nào có nguy cơ cao nhiễm Virus Ebola?
- Thành viên gia đình hay người tiếp xúc gần với người mắc bệnh;
- Người đi dự tang lễ tiếp xúc trực tiếp với thi thể người chết do nhiễm Virus Ebola;
- Người đi săn tiếp xúc với động vật chết do nhiễm virus Ebola trong rừng;
- Cán bộ y tế tiếp xúc với người bị bệnh.
Nhân viên y tế tiêm vaccine ngừa bệnh do virus Ebola gây ra
Phòng nhiễm virus Ebola
Tiêm phòng vaccine là cách hiệu quả nhất để phòng ngừa bệnh Ebola. Cơ thể sẽ được nhận diện với virus Ebola sớm và hình thành miễn dịch, giúp tiêu diệt virus khi nhiễm bệnh thực sự. Kháng thể kháng Ebola có thể duy trì lâu dài trong máu người bệnh, là cách bảo vệ cơ thể phòng ngừa hiệu quả nhất.
Ngoài ra cần thực hiện biện pháp phòng tránh, ngành y tế khuyến cáo người dân:
- Thực hiện vệ sinh cá nhân (rửa tay bằng xà phòng, chất sát khuẩn…)
- Tránh tiếp xúc trực tiếp với máu, dịch tiết của người, động vật nhiễm bệnh.
- Không cầm/nắm các vật có thể đã tiếp xúc với máu, dịch tiết của người, động vật nhiễm bệnh trước đó.
- Nếu đang ở vùng có dịch mà xuất hiện các triệu chứng (sốt, đau đầu, đau họng, ỉa chảy, nôn, đau dạ dày, phát ban, đỏ mắt) cần đến ngay cơ sở y tế để có biện pháp xử trí kịp thời.
- Nếu nghi ngờ một ai đó nhiễm virus Ebola, cần động viên và giúp đỡ họ đến khám và điều trị tại cơ sở y tế.
- Người đi du lịch nếu từng ở những nơi có các trường hợp mắc mới được thông báo, nên theo dõi xem có thấy xuất hiện các triệu chứng của bệnh, và đến ngay cơ sở y tế nếu thấy có các dấu hiệu bệnh đầu tiên.
- Bất kỳ trường hợp nghi ngờ mắc bệnh nào cũng cần được thông báo ngay cho cơ quan y tế gần nhất và được chăm sóc y tế nhằm giảm nguy cơ tử vong. Cần kiểm soát sự lây truyền của bệnh và tiến hành ngay các biện pháp phòng chống nhiễm khuẩn.
