Điều gì gây ra say xe?
Bạn bị say khi có xung đột xảy ra giữa các giác quan. Giả sử bạn đi đu quay và đang quay lộn ngược. Mắt bạn thấy một thứ, cơ bạn cảm thấy điều khác và tai trong của bạn lại cảm thấy một điều khác nữa.
Não bạn không thể tiếp thu tất cả những thông tin lẫn lộn đó. Đó là lý do tại sao bạn lại cảm thấy say và chóng mặt.
Vai trò của tai:
Tai trong của bạn giúp cơ thể cân bằng. Nó nằm trong một hệ thống gọi là tiền đình. Hệ thống này bao gồm 3 đôi ống bán nguyệt và 2 túi Saccule và Utricle. Chúng gửi thông tin về môi trường xung quanh bạn tới não.
Những đường ống bán nguyệt tích trữ một lượng chất lỏng di chuyển mỗi khi bạn cử động. Saccule và Utricle lại nhạy cảm với trọng lực. Chúng cho cơ thể bạn biết khi nào bạn đang đứng và khi nào bạn đang nằm.
Vai trò của não bộ
Não bạn tiếp nhận tất cả thông tin, và nó thường đan xen với nhau một cách hợp lý. Tuy nhiên, não bạn có thể tiếp nhận một số thông tin gây hiểu nhầm.
Khi bạn đi máy bay, ví dụ, bạn cảm thấy đang di chuyển nhưng mắt bạn lại nói với não rằng bạn đang đứng im. Điều ngược lại cũng có thể xảy ra. Sau một chuyến đi biển dài, bạn có thể đứng im trên cạn nhưng vẫn cảm thấy quay cuồng.
Say xe có thể đến rất nhanh, khiến bạn toát mồ hôi và buồn nôn.
Ai có thể bị say xe?
Ai cũng có thể bị say xe, tuy nhiên hay gặp nhất ở trẻ con và phụ nữ có thai. Không giống cảm cúm, nó không thể lây lan được.
Say xe có thể đến rất nhanh, khiến bạn toát mồ hôi và buồn nôn. Các triệu chứng khác bao gồm:
- Chóng mặt.
- Tăng cường độ tiết nước bọt.
- Mất vị giác.
- Da nhợt nhạt.
- Một số người còn có thể cảm thấy đau đầu, mệt mỏi hoặc thở dốc.
Các cách làm dịu cơn say xe
Đối với đa số, các triệu chứng không kéo dài lâu. Chúng sẽ biến mất khi bạn dần quen với hoàn cảnh, cho dù là ở trên tàu thủy hay ở trên tàu hỏa.
Tuy nhiên cũng có lúc cơn say không tự biến mất. Khi đó bạn có thể:
- Thư giãn. Tìm thứ gì đó để tập trung như thở đều hoặc đếm tới 100. Nhắm mắt lại cũng có tác dụng.
- Nhìn vào một vật ổn định. Nếu như bạn trên tàu, hãy nhìn đường chân trời, nếu bạn ở trên xe, hãy nhìn ra ngoài kính chắn gió.
- Hạn chế tiếp xúc với cồn. Hãy ăn nhẹ trước khi đi và đừng nhịn.
- Hít thở không khí trong lành và không hút thuốc.
- Hạn chế đọc.
- Nếu như có thể, hãy ngồi ghế bên cạnh cánh khi đi máy bay, ghế ở boong trên khi đi tàu thủy và ghế cạnh người lái khi đi ô tô.
Các cách tự nhiên giảm say xe:
Một số người cảm thấy đỡ hơn sau khi dùng các thảo dược sau:
Gừng sống: Có một số bằng chứng khoa học chứng minh rằng loại củ này từ xa xưa đã có hiệu quả trong việc chống lại cơn chóng mặt. Tuy nhiên nó cũng có thể làm giảm sự đông máu. Hãy nói chuyện với bác sĩ trước khi dùng.
Bạc hà: Ăn bạc hà thường giúp cơ thể bình tĩnh lại. Ít nhất mùi hương của nó có thể giúp bạn cảm thấy nhẹ người hơn.
Châm cứu hoặc bấm huyệt: Một số người cho rằng kích thích vào điểm bên dưới cổ tay sẽ khiến cơn buồn nôn đỡ hơn.
Đọc sách trên xe dễ khiến bạn bị say xe. Ảnh minh họa
Thuốc chống say xe
Nếu như bạn vẫn cảm thấy bị ảnh hưởng bởi say xe, bạn có thể xin ý kiến bác sĩ về các loại thuốc sau:
- Dimenhydrinate (Dramamine): Loại thuốc kháng histamin được bán rộng rãi này được dùng để xoa dịu các triệu chứng dị ứng, tuy nhiên nó cũng có thể được sử dụng để chống lại cơn say xe. Liều đầu tiên nên được uống 1 giờ trước khi di chuyển. Các liều bổ sung có thể uống mỗi 4-6 tiếng.
- Scopolamine (Maldemar): Đây là một loại thuốc kê đơn. Bạn có thể sử dụng bằng cách dán sau tai. Loại thuốc này nên được sử dụng 4 tiếng trước khi di chuyển. Một liều sẽ có tác dụng trong 3 ngày.
- Các loại thuốc khác bao gồm:
- Cyclizine (Marezine, Marzine, Emoquil)
- Meclizine (Antivert, Bonine)
- Promethazine (Phenadoz, Phenergan, Promethegan)
Tất cả đều có tác dụng phụ, bao gồm uể oải và khô miệng.
