1. Mãn kinh là gì?
Mãn kinh là thời điểm mà chu kỳ kinh nguyệt dừng hẳn, kết thúc khả năng sinh sản, được chẩn đoán chính thức khi mất 12 chu kỳ kinh nguyệt liên tiếp mà không có bất kỳ nguyên nhân rõ ràng nào khác dẫn đến tình trạng này. Thông thường, mãn kinh xảy ra ở độ tuổi trung bình là 51. Ở giai đoạn này do sự sụt giảm hormone sinh dục nữ estrogen, nên có những thay đổi về thể chất và cảm xúc.
Các triệu chứng mãn kinh bao gồm: Bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm, teo âm đạo, lo lắng, trầm cảm, da mỏng đi, tăng cân, loãng xương…
Phụ nữ thời kỳ mãn kinh thường gặp những cơn bốc hỏa.
2. Điều trị các triệu chứng thời kỳ mãn kinh thế nào?
2.1. Điều trị bằng thuốc
– Liệu pháp hormon thay thế: Liệu pháp hormon thay thế nhằm bổ sung estrogen để làm giảm các triệu chứng thường gặp ở phụ nữ thời kỳ mãn kinh: Cơn bốc hỏa, teo và khô âm đạo, rối loạn giấc ngủ, giảm tỷ lệ loãng xương…
Estrogen là hormone do cơ thể tự nhiên sản xuất, đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển và duy trì các cơ quan sinh sản của phụ nữ. Tuy nhiên, khi mãn kinh cơ thể bị thiếu hụt estrogen sẽ gây những thay đổi ở âm đạo, âm hộ và niệu đạo. Do đó, việc dùng liệu pháp estrogen có thể cải thiện những triệu chứng khó chịu này.
Mặc dù liệu pháp hormone dài hạn có một số rủi ro nhất định, nhưng việc bắt đầu điều trị vào thời kỳ mãn kinh đã cho thấy lợi ích đối với một số phụ nữ.
Một số sản phẩm bao gồm: Estrace, femring, imvexxy, ortho dienestrol, premarin, premarin vaginal, vagifem…
Tập thể dục thường xuyên sẽ giúp giảm các triệu chứng thời kỳ mãn kinh.
– Thuốc chống trầm cảm liều thấp: Thuốc chống trầm cảm liều thấp, đặc biệt là thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRI), có thể làm giảm các cơn bốc hỏa mãn kinh. Các thuốc này được dùng cho những phụ nữ không thể dùng estrogen vì lý do sức khỏe hoặc những người cần dùng thuốc chống trầm cảm để điều trị rối loạn tâm trạng.
Thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc bao gồm: Thuốc citalopram (celexa), escitalopram (lexapro), fluoxetine, paroxetin (paxil), sertraline (zoloft)…
– Thuốc gabapentin: Thuốc gabapentin chủ yếu được dùng để điều trị chứng động kinh, nhưng cũng làm giảm các cơn bốc hỏa. Đây là giải pháp thay thế phù hợp cho những phụ nữ không thể sử dụng liệu pháp estrogen và những người bị bốc hỏa vào ban đêm.
Ngoài ra, có thể dùng thuốc fezolinetant (veozah) để giảm cơn bốc hỏa trong thời kỳ mãn kinh ở những phụ nữ không thể dùng liệu pháp hormon. Thuốc sử dụng cơ chế mới để nhắm vào nguyên nhân gây ra các cơn bốc hỏa, giúp khôi phục lại sự cân bằng cho người sử dụng. Tuy nhiên, thuốc cũng có thể gây tình trạng tăng men gan, tổn thương gan.
2.2. Thay đổi lối sống
Bên cạnh việc dùng thuốc, việc thay đổi lối sống có thể đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát các triệu chứng mãn kinh, đặc biệt là bốc hỏa:
– Tập thể dục thường xuyên: Nên tập luyện vừa phải ít nhất 150 phút mỗi tuần hoặc vận động cường độ mạnh ít nhất 75 phút mỗi tuần.
– Ngủ đủ giấc: Thông thường, tình trạng ngủ kém sẽ kéo dài trong suốt thời kỳ mãn kinh và sau mãn kinh. Việc thiếu ngủ, ngủ không ngon giấc làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, lâu dần có thể gây một số bệnh. Do đó, cần duy trì giấc ngủ từ 7 đến 8 tiếng không bị gián đoạn mỗi đêm.
– Chế độ ăn uống lành mạnh: Giai đoạn mãn kinh có những thay đổi về trao đổi chất và nguy cơ mắc bệnh gia tăng, do đó, việc thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh rất quan trọng.
Nên bổ sung rau củ hỗn hợp, protein và thực phẩm giàu canxi. Có thể thực hiện chế độ ăn Địa Trung Hải để cung cấp bữa ăn toàn diện nhấn mạnh với protein nạc, ngũ cốc nguyên hạt và nhiều thực phẩm có nguồn gốc thực vật.
– Tập thở: Các kỹ thuật thở, chẳng hạn như thở bụng sâu, có thể giúp giảm căng thẳng trong thời kỳ mãn kinh. Phương pháp này giúp kích hoạt phản ứng thư giãn của cơ thể, dẫn đến cảm giác bình tĩnh và giảm lo lắng.
– Tập yoga và thiền định cũng có thể kiểm soát căng thẳng, thư giãn.
– Mặc quần áo thoáng mát: Phụ nữ trong thời kỳ mãn kinh nên mặc quần áo nhẹ, thoáng khí để thích nghi với sự thay đổi nhiệt độ và kiểm soát cơn bốc hỏa nhanh chóng.
– Giữ nhiệt độ phòng luôn mát mẻ giúp giảm thiểu các cơn bốc hỏa.
– Uống đủ nước: Uống đủ nước có thể giúp điều chỉnh nhiệt độ cơ thể. Đặt mục tiêu uống từ 8 đến 12 cốc nước mỗi ngày để giúp làm dịu các triệu chứng mãn kinh. Uống nước cũng làm giảm đầy hơi có thể xảy ra do thay đổi nội tiết tố.
