Nguyên nhân gây viêm cột sống dính khớp

Hiện nay, nguyên nhân gây bệnh viêm cột sống dính khớp vẫn còn là một ẩn số trong giới y học. Bệnh có mối liên hệ chặt chẽ với yếu tố kháng nguyên hòa hợp mô HLA-B27.

Theo một số chuyên gia, ước tính chỉ khoảng 8% dân số thế giới có kháng nguyên hòa hợp mô HLA-B27. Mặc dù kháng nguyên này được tìm thấy ở 80 – 90% bệnh nhân, nhưng không phải ai có HLA-B27 cũng mắc bệnh. Những người này chỉ có 2 – 10% nguy cơ bị bệnh.

Ngoài HLA-B27, các biến thể di truyền ở ERAP1, IL1A và IL23R cũng có liên quan đến sự phát triển của căn bệnh viêm khớp này.

Biểu hiện sớm viêm cột sống dính khớp

Các dấu hiệu thường gặp bao gồm: cảm giác đau và cứng ở khu vực hông hoặc lưng dưới, đặc biệt là sau khi thức dậy hoặc sau thời gian dài không vận động. Triệu chứng có thể đi kèm đau cổ và mệt mỏi. Cơn đau thường nặng hơn vào buổi sáng và có thể gây mất ngủ giữa đêm.

Tuy nhiên, tình trạng đau thường giảm khi vận động và tăng khi nghỉ ngơi. Bệnh tiến triển không liên tục mà theo từng đợt, xen kẽ với những giai đoạn ổn định.

Viêm cột sống dính khớp thường ảnh hưởng đến:

• Khớp cùng chậu
• Vùng dưới của cột sống
• Các điểm bám gân và dây chằng vào xương (đặc biệt ở cột sống và chi dưới)
• Sụn nối giữa xương ức và xương sườn
• Các khớp ở vùng hông và vai

Ngoài hệ cơ xương khớp, bệnh cũng có thể gây triệu chứng ngoài da hoặc mắt, như: mắt đỏ, đau, nhạy cảm với ánh sáng, giảm thị lực. Khi xuất hiện những triệu chứng này, người bệnh nên gặp bác sĩ nhãn khoa để được điều trị kịp thời.

Viêm cột sống dính khớp có nguy hiểm không?

Nếu không sớm được chẩn đoán và điều trị và kiểm soát kịp thời, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng:

Dính khớp và đốt sống

Cơ thể hình thành xương mới tại các vị trí viêm, khiến khoảng cách giữa các đốt sống bị thu hẹp, cuối cùng làm các đốt sống dính lại. Điều này khiến cột sống mất linh hoạt, dẫn đến tư thế gập người hoặc biến dạng kiểu “cột sống cây tre”.

Nếu dính khớp xảy ra ở xương sườn – cột sống chức năng hô hấp cũng bị ảnh hưởng do giảm dung tích phổi.

Viêm màng bồ đào

Là biến chứng ngoài khớp phổ biến, với các biểu hiện:

• Đau mắt
• Mờ mắt
• Nhạy cảm với ánh sáng

Nứt, gãy xương

Bệnh mạn tính này khiến xương mỏng dần, đặc biệt là các đốt sống. Tình trạng gù lưng làm tăng nguy cơ nứt hoặc gãy xương sống, có thể gây tổn thương tủy sống, rễ thần kinh dẫn đến tàn phế hoặc hội chứng chùm đuôi ngựa (Cauda equina syndrome). Tình trạng này không chỉ gây ngứa, tê yếu ở chân, gây rối loạn chức năng ruột, rối loạn chức năng bàn chân nếu không được điều trị kịp thời

Hệ lụy tim mạch

Tình trạng viêm mạn có thể ảnh hưởng đến động mạch chủ, gây biến dạng van tim và suy giảm chức năng tim.

Ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống

• Mất khả năng tự chăm sóc
• Giảm hoặc mất năng suất lao động
• Cô lập xã hội, tăng nguy cơ trầm cảm
• Gánh nặng cho kinh tế gia đình

Đối tượng dễ mắc viêm cột sống dính khớp

Ước tính 1 – 1.4% dân số mắc bệnh. Trong đó:

Nam giới mắc bệnh nhiều gấp 2 – 3 lần so với nữ giới. Bệnh thường khởi phát trước tuổi 45, phổ biến ở lứa tuổi 20 – 30, trong đó 15% là trẻ em dưới 15 tuổi. Bệnh thường tiến triển âm thầm, theo thời gian có thể dẫn đến dính cứng khớp và tàn phế nếu không kiểm soát tốt.

Tóm lại: Viêm cột sống dính khớp là một bệnh viêm khớp mạn tính, với đặc trưng là viêm cột sống và khớp cùng chậu mạn tính, gây cứng và dính khớp. Bệnh còn ảnh hưởng khớp ngoại biên (khớp háng, khớp gối, bàn tay) hay các điểm bám gân ( gân gót, gân tứ đầu, dây chằng bánh chè…). Hiện nay, bệnh chưa có phương pháp điều trị triệt để, mục tiêu điều trị là giúp giảm triệu chứng, ngăn ngừa tổn thương cấu trúc khớp. Điều trị bao gồm dùng thuốc, tiêm giảm đau tại chỗ, kết hợp vật lý trị liệu và tập thể dục đều đặn. Trường hợp nặng cần phẫu thuật chỉnh hình hoặc thay khớp.

Hầu hết các trường hợp không cần phẫu thuật, trừ khi đau nặng hoặc khớp bị tổn thương nghiêm trọng, đặc biệt là viêm dính khớp háng cần thay khớp nhân tạo.